ELDER E-Bülten

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Eskişehir'deki pilot tesisle lityum üretiminin Türkiye'de ilk defa yapılacağını belirterek "Bu sene yapımına başladığımız tesisle ilk defa Türkiye'de lityum üretimini gerçekleştirmiş olacağız.

Lityum, pil ve batarya teknolojisinde kullanılıyor. Türkiye'nin yaklaşık 1200 ton lityum ithalatı söz konusu. Burada lityumun pilot ölçekte yıllık 10 ton üretim kapasitesi var. İki üç yıl içinde üretim Kırka tesisi için yaklaşık 500 tona çıkacak." dedi.

Dönmez, Eti Maden Teknoloji Geliştirme Merkezinde yaptığı açıklamada, Milli Enerji ve Maden Politikası kapsamında cevher, rafineri üründen daha katma değerli ürünler üretme hedefi olduğunu anımsattı.

Elektrikli otomobillerde kritik teknolojilerden birinin de pil ve yazılım olduğunu ifade eden Dönmez, "Yerli otomobilde de burada üretilen lityumun kullanıldığı bataryaları kullanmış olacağız. Burada cevher üretiyoruz. 12 ton ham maddeyi alıp 3 tonuyla cevher üretiyoruz." dedi.

Eskişehir'de bulunan pilot tesisle lityum üretiminin Türkiye'de ilk defa sağlanacağını belirten Dönmez, "Bu sene yapımına başladığımız tesisle ilk defa Türkiye'de lityum üretimini gerçekleştirmiş olacağız. Lityum, pil ve batarya teknolojisinde kullanılıyor. Türkiye'nin yaklaşık 1200 ton lityum ithalatı söz konusu. Burada lityumun pilot ölçekte yıllık 10 ton üretim kapasitesi var. Kırka tesisinin üretimi ileride yaklaşık 500 tona çıkacak." diye konuştu.

Dönmez, daha önce sıvı ve katı atıkların bertaraf tesislerinde depolandığına dikkati çekerek şöyle devam etti:
"Son üç yılda bu projeyle sıvı atığın içinde ekonomik olarak değerlendirebileceğimiz maddeler analiz edildi. İçinde az miktarda lityum elementine rastladık. Bunla alakalı çalışmalarda 80 gram sıvı atıktan 60-63 gram saf su çıkıyor. Lityum karbonat dediğimiz 500 gramdan 0,1 gram lityum elde etmiş olacağız. 500-600 ton lityumu geri kazanma imkânını gördük. Ülkemizin bu alandaki önemli açığını Türkiye'de üretir hale gelmiş olacağız. Tesisle ilgili verimlilik çalışmaları ve testler yapılacak. Piyasalar değişiyor ancak tonu 20 bin dolar. Bazı ülkelerde üretiliyor ve dünyada yaygın değil. Elektrikli otomobillerin bataryaya ihtiyaç göstermesi nedeniyle zaman zaman tedarik darboğazı olabiliyor. İnanınca oluyor, inanmak işin yarısı, Eti Maden'i kutluyorum."

Bakan Fatih Dönmez, üretilecek lityumun ithal edilene kıyasla daha ekonomik olacağını da sözlerine ekledi.

Kaynak: Anadolu Ajansı

GAZBİR Başkanı Arslan: Yüzde 5-10 Arasında Hidrojeni Tamamen Yenilenebilir Kaynaklardan Ürettik

GAZBİR Başkanı Yaşar Arslan, Konya'daki Ar-Ge merkezinde yenilenebilir enerji kaynaklarından yüzde 5 -10 seviyesinde hidrojen yakıtı ürettiklerini belirtti.

Arslan, Türkiye Bilim Akademisi'nin düzenlediği "Doğal Gaz Çalıştayı ve Paneli"nde yaptığı konuşmada, doğal gaz sektörü olarak sürekli büyürken bir yandan da hidrojen kullanımına yönelik bir Ar-Ge projesi yürüttüklerini söyledi.

Söz konusu Ar-Ge projesindeki temel amacın özellikle doğal gazın karbon oranının düşürülmesi, yenilenebilir kaynakların daha fazla kullanılabilmesi ve yurt dışından ithal edilen doğal gaz miktarının azaltılması olduğunu ifade eden Arslan, bu çalışma için Konya'da bir Ar-Ge merkezi kurduklarını kaydetti.

Arslan, Ar-Ge merkezinde yüzde 5-10 arasında bir hidrojeni tamamen yenilenebilir kaynaklardan ürettiklerini vurgulayarak, şöyle konuştu:

"Rüzgâr ve güneş enerjisi kullanarak hidrojen üretimini sağladık. Elde ettiğimiz hidrojeni doğal gaz boru hattına yüzde 10'a kadar çıkarak yeni bir karışım sağlayarak özellikle mutfak ocaklarında yakılmasını sağladık. Yakın zamanda yüzde 20'ye kadar denemelerini yapacağız. Burada başarılı olursak, doğal gazın yüzde 6'sının yerine hidrojen kullanabilirsek, yaklaşık 1 milyar dolarlık gaz ithalatını engelleyebiliriz. Önümüzdeki dönemde EPDK ve Bakanlığımızın hidrojenle ilgili yayımlayacakları yol haritası ve mevzuatla kullanım konusunun da netleşeceğini düşünüyorum."

Kaynak: Anadolu Ajansı

Enerji verimliliği alanında 10 yılda yapılacak 54 milyar dolarlık yatırımla 18 milyon hanenin elektrik tüketimine eş değer (42,3 terawattsaat) tasarruf sağlanabilecek.

SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi’nin "Türkiye Elektrik Sistemi İçin En Ekonomik Katkı: Enerji Verimliliği ve Yeni İş Modelleri" raporu yayımlandı. Türkiye'nin enerji verimliliği potansiyelini analiz eden rapor, iki farklı senaryo üzerinden hazırlandı.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının "Türkiye Elektrik Enerjisi Talep Projeksiyonu Raporu" temel alınan baz senaryoya göre, Türkiye'nin elektrik talebinin 2030'da 459,2 terawattsaat, SHURA senaryosuna göre ise 416,9 terawattsaat olacağı öngörülüyor.

SHURA senaryosuna göre, 5 farklı alanda 16 enerji verimliliği çözümünün enerji üretimi, iletimi ve dağıtımında kullanılabileceği önerilirken, yüksek enerji verimliliğine ulaşılabileceği tahmin ediliyor.

Bu kapsamda, 10 yılda 30 milyar dolar enerji verimliliği, 13 milyar dolar elektrifikasyon ve 11 milyar dolar dağıtık enerji üretimi alanında olmak üzere 54 milyar dolarlık yatırıma ihtiyaç duyuluyor.

Söz konusu yatırımla 2030'da 18 milyon hanenin elektrik tüketimine eş değer seviyede (42,3 terawattsaat) enerji tasarrufu sağlanabileceği hesaplanıyor. Enerji verimliliği alanında ihtiyaç duyulan yatırımın ise yarısını elektrikli ev aletleri, 5 milyar dolarını sanayideki enerji verimliliği yatırımları, 3 milyar dolarını akıllı evler, 2 milyar dolarını klimalar, 2 milyar dolarını yemek pişirme ve kalan 3 milyar dolarlık kısmını da diğer nihai tüketim alanları oluşturuyor.

Enerji verimliliği teknolojilerinin uygulanması için harcanan her 1 dolar karşılığında yatırımcıya sağlanan faydanın ise 1,2 ila 1,5 dolar arasında olacağı öngörülüyor.

SHURA senaryosunda belirlenen tasarruf potansiyeliyle doğal gazdan elektrik üretimine olan talep yarı yarıya azalırken, ithal kömüre olan bağımlılığın da yüzde 10 düşeceği hesaplanıyor.

Santrallerin doğal gaz tüketiminin elektrik talebindeki azalmayla 8,7 milyar metreküp gerilemesi bekleniyor. Böylece, elektrik santrallerinde doğal gaz ve ithal kömür tüketiminin azalmasıyla toplamda 2,7 milyar dolar fayda sağlanacağı tahmin ediliyor.

Raporda ayrıca, enerji verimliliği alanında yapılacak yatırımların Türkiye'de üretilen teknoloji ve ekipmanla yapılmasının dış ticaret bağımlılığının azaltılması ve yeni istihdam alanları oluşturulmasında önemli rol oynayacağına işaret ediliyor.

Rapora ilişkin değerlendirmede bulunan SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi Direktörü Değer Saygın, enerji verimliliğinin geri ödeme açısından bakıldığında düşük maliyetli ve yerli bir kaynak olduğunu belirterek, "Tedarikten tüketime, elektrik sektörünün tüm değer zincirinde incelediğimiz teknolojilere yapılan yatırıma baktığımızda, bu yatırımlar sayesinde elde edeceğimiz enerji tasarrufu net fayda sağlayarak 2030 yılındaki tasarruf potansiyelinin yüzde 80’ine denk gelecek." ifadelerini kullandı. 

Kaynak: Hürriyet

Ege Üniversitesi (EÜ) Güneş Enerjisi Enstitüsünde mevcut güneş pillerinin verimliliğini artırmak amacıyla 1 nanometre boyutunda atom altı nanoparçacık olan “altın kuantum nokta” üretildi.

Enstitü Müdürü ve EÜ Enerji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Şule Erten Ela öncülüğündeki “Ela Araştırma Grubu” tarafından, ışığı elektrik akımına dönüştüren güneş pillerinin verimliliğini arttırmaya yönelik proje başlatıldı.

Bu kapsamda TÜBİTAK desteğiyle, ABD’de çalışmalarını sürdüren Bağdat Teknoloji Üniversitesinden Prof. Dr. Abdurrahman Khalaf Ali de gruba dâhil edildi. Çalışmalarını yoğunlaştıran uzmanlar, atom altı nanoparçacık olan ve daha önce 2-10 nanometre boyutlarında üretilebilen altın kuantum noktayı, 1 nanometre boyutunda üretmeyi başardı.

Projeyle altın kuantum noktaların, ışığı yüksek kapasitede soğurma özellikleri sayesinde mevcut güneş pili verimliliği yüzde 28’e kadar arttırıldı. Mevcut güneş pillerinden daha az ışıkla çalışabildiği için iç mekânlarda kullanılabilen sistem, cama, perdeye monte edilerek odaya giren güneş ışığını enerjiye çevirebiliyor.

Düşük maliyetli olmasının yanı sıra çeşitli avantajları barındıran projenin günlük yaşamın birçok notasında kullanılması düşünülüyor.

EÜ Güneş Enerjisi Enstitüsü Müdürü ve Enerji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Şule Erten Ela, AA muhabirine, yeni nesil güneş pilleri konusunda ses getireceğine inandıkları çalışmada yayın ve patent aşamasına geçtiklerini söyledi.

Prof. Dr. Ela, silisyum teknolojisi ile yeni nesil güneş hücreleri teknolojisini bir araya getiren bu yeni yöntemin iç mekân dâhil birçok yerde kullanılabileceğini anlattı. Yaklaşık 15 yıldır bu konuda çalıştıklarını aktaran Ela, “Projemizde ilk defa lazer ablasyon yöntemi ile metalik altından 1 nanometre boyutlarında altın kuantum nokta ürettik. Bu yöntem sayesinde pek çok farklı malzemeden kuantum noktaları üretebileceğiz.” ifadelerini kullandı.

Araştırmalarında ayrıca TÜBİTAK 1001 Projesi kapsamında yeni bir konsept ile “p-tipi boya duyarlı” güneş pilleri ürettiklerini vurgulayan Şule Ertan Ela, “Uzun yıllardır çalışmalarımda n-tipi boya duyarlı güneş pilleri üzerine araştırmalar yapıyordum. Biz de kendi laboratuvarımızda sentezlediğimiz literatürde de yeni olan p-tip malzemeler ile ilk defa p-tip boya duyarlı güneş pilini ürettik. Bu çalışmayı da yurt dışında bir dergide yayınladık. Bu yayın ile artık laboratuvarımızda malzemeden güneş pili cihazı üretimi dâhil bütün işlemleri gerçekleştirebiliyoruz.” ifadelerini kullandı.

Şule Erten Ela, yabancı araştırmacıların Türkiye’yi tercih etmeye başladığını belirterek, Türk biliminin gelişimine katkı sundukları için gururlu olduklarını aktardı. Prof. Dr. Abdurrahman Khalaf Ali ise böylesine önemli bir çalışmada yer almaktan duyduğu memnuniyeti dile getirerek, Türkiye’deki buna benzer bilimsel çalışmaların yurt dışında da takdirle karşılandığına işaret etti.

Kaynak: Temiz Enerji

Müşteri memnuniyetini üst seviyelere taşımak adına çalışmalarına devam eden ADM ve GDZ Elektrik, alternatif iletişim kanallarına bir yenisini daha ekleyerek müşterilerine WhatsApp servisini sunmaya başladı.

Ege Bölgesinde hizmet veren ADM ve GDZ Elektrik Dağıtım şirketleri, müşteri odaklı yatırımlarına bir yenisini daha ekledi. Şirketler, müşteri memnuniyetini sağlamak adına uygulamaya aldığı, özellikle pandemi döneminde müşteriler tarafından yoğun şekilde kullanılan mobil uygulamanın yanında hayata geçirilen WhatsApp servisi ile iletişim ağını genişletti.

WhatsApp servisi ile platform üzerinden planlı bakım ve iyileştirme çalışmaları, sokak aydınlatma ve arıza bildirim talepleri ile ilgili müşterilerine hizmet sunacak olan şirketler, müşterilerinin taleplerine 7 gün 24 saat hızlı bir şekilde cevap verebilecek.

WhatsApp uygulamasından yaralanmak isteyen müşterilerin ADM Elektrik için (Aydın, Denizli ve Muğla) 0 258 186 00 00, GDZ Elektrik için (İzmir ve Manisa) 0 232 186 00 00 iletişim numaralı kurumsal hesapları, telefon rehberine kaydetmeleri yeterli olacak.

Yazışmalara anında cevap veren teknolojik alt yapıyla desteklenen WhatsApp servisinde ihtiyaç duyulması halinde de çağrı merkezine hızlıca bağlanarak talepler müşteri temsilcisine iletilecek. Müşterilerinin her yerde, her zaman kendilerine kolayca ulaşabilmesi için alternatif kanallarını genişleten ADM ve GDZ Elektrik Dağıtım, müşteri memnuniyetini ön planda tutacak çalışmalarını aralıksız sürdürüyor.

Bursa'da elektrik bakım ekipleri karantina bölgesindeki mahallelerde elektrik kesilmesin diye 24 saat nöbet tutuyor.

UEDAŞ'ın saha ekipleri, korona virüs nedeniyle karantinaya alınan mahallelerde kesintisiz enerji nöbeti tutuyor. 7/ 24 görev başında olan saha ekipleri, karantina altındaki bölgelerin enerji sürekliliğini koruyor.

Enerji sektörünün öncü şirketlerinden Limak Enerji Grubu bünyesinde Güney Marmara'da elektrik dağıtım hizmeti veren Uludağ Elektrik Dağıtım A.Ş., Balıkesir'de karantinaya alınan Dallımandıra ve Ovaköy mahallelerinde enerji nöbetini sürdürüyor.

Karantinadaki köylere koruyucu kıyafet, siperlik, maske ve eldiven tedbirleriyle giriş çıkış yaparak arızalara müdahalede bulunan UEDAŞ ekipleri, pandemi süresince hayatın enerjisinin kesilmemesi için ilk günden itibaren görevini kararlılıkla sürdürürken, karantina bölgelerinde de enerji kesintisi yaşanmaması için yoğun çaba gösteriyor.

Güneş enerjisi gelecek 10 yılda en fazla büyüme gösteren kaynak olurken, yenilenebilir enerji kaynakları elektrik talebindeki büyümenin yüzde 80’ini tek başına karşılayacak.

Uluslararası Enerji Ajansı’nın Dünya Enerji Görünümü (WEO) 2020 raporuna göre, yenilenebilir enerji kaynaklarının elektrik üretimindeki payı 2025’te kömürün önüne geçecek.

Elektrik üretiminde güneş ve rüzgârın toplam payı yüzde 30’u geçerken, güneş enerjisi kapasitesi her yıl ortalama yüzde 12 büyüme gösterecek.

IEA Başkanı Dr. Fatih Birol, rapora ilişkin yaptığı değerlendirmede, “Güneş enerjsini dünya elektrik piyasalarının yeni kralı olarak görüyorum. Bugünün politikalarına bakıldığında, güneş enerjisi kapasitesi 2022’den sonra her yıl rekor kırabilir.” diye konuştu.

Rapora göre, düşen maliyetler ve gelişen teknolojiyle, güneş enerjisi şu anda yeni kömür veya doğal gaz yatırımından daha ucuz hale geldi.

Diğer yandan, diğer tüm enerji kaynaklarına olan talep bu yıl Kovid-19 nedeniyle düşse de yenilenebilir enerji kaynaklarına olan talep 2020’de istikrar gösteren tek alan olacak.

Kaynak: AlJazeera

Çin, ülkenin elektrik şebekelerinin daha da geliştirilmesine yardımcı olmak için önümüzdeki beş yıl içinde 900 milyar dolara yakın yatırım yapacak.

Ülkenin en büyük elektrik şirketi olan Çin Devlet Şebekesi Şirketi’nin verilerine göre, 2021-2025 yılları arasında elektrik şebekelerine ve ilgili endüstrilere yapılan yatırımların 896 milyar doları aşması bekleniyor.

Yatırımların yüksek voltajlı enerji iletimi, elektrikli araç şarj cihazları ve yeni dijital altyapı gibi alanlara odaklanacağı belirtiliyor.

Çin’in gümrük yetkilileri, Çin devletine ait bazı çelik üreticileri ve elektrik santrallerine Avustralya’dan yapılan kömür ithalatını durdurmalarını söyledi.

Bu adım, Çin ile Avustralya arasındaki ilişkilerde süregelen gerilimlerin ortasında atıldı. Bu bildirim şimdilik sadece Çin’in devlete ait çelik üreticilerine ve elektrik santrallerine yapıldı.

Kaynak: Reuters

Avrupa Parlamentosu, AB 2030 iklim hedefine ilişkin pozisyonunu onaylayarak, Avrupa Birliği'nin iklim değişikliğiyle mücadelesinde uluslararası liderliğini pekiştiren önemli bir adım attı. Parlamento, AB’nin emisyon azaltım hedefinin en az yüzde 60’a çıkarılması çağrısında bulundu.

AB'nin azaltım hedefini mevcut bilimsel veriler ve Paris Anlaşması'nda belirlenen 1,5°C hedefi ile uyumlu hale getirmenin yolu, birliğin en az yüzde 65 emisyon azaltımı yapmasından geçse de, bu karar Avrupa Komisyonu tarafından önerilen yüzde 55’lik azaltım hedefine kıyasla önemli bir iyileştirme olarak değerlendiriliyor.

İklim Eylem Ağı (Climate Action Network, CAN) Avrupa Direktörü Wendel Trio “Avrupa Parlamentosu’nun AB'ye yönelik iddialı 2030 iklim hedefi önerisi, iklim değişikliği tartışmalarını doğru bir tarafa yönlendiriyor. Emisyonların en az yüzde 65 azaltılması hedefi, bilimin gerektirdikleri ile AB iklim politikaları arasındaki boşluğun kapatılmasına katkıda bulunuyor.

Bu öneri aynı zamanda, Avrupa Parlamentosu’nda görev yapan milletvekillerinin geçtiğimiz yıl AB’nin iklim değişikliğiyle mücadele kapsamında daha cesur hareket etmesini talep eden vatandaşların çağrısına kulak verdiklerini gösteriyor. Bu durum hem AB hem de dünya için oldukça iyi bir haber," diyor.

AB’ye üye ülkelerin liderleri, önümüzdeki hafta Avrupa Konseyi'nde gerçekleşecek toplantıda birliğin 2030 iklim hedefini tartışmaya açacaklar. Konsey başkanlığını yürüten Almanya, aralık ayında Avrupa Konseyi’nin yeni hedefine ilişkin AB çapında bir anlaşmaya varacağını taahhüt etti.

Trio “Üye ülkeler, Avrupa Parlamentosu’nun iklim hedefi önerisini, AB'nin Paris Anlaşması kapsamında verdiği taahhütlerini yerine getirmesi amacıyla iyileştirilmesi gereken bir temel olarak değerlendirmelidir. İklim değişikliğiyle mücadele vurgusunun güçlü olduğu AB bütçesi ve kurtarma fonları, temiz teknolojilere dayalı ekonomilere doğru adil bir dönüşüm gerçekleşebilmesi amacıyla fosil yakıta bağımlı bölgeleri de destekleyecek. 2030 iklim hedefi ne kadar güçlü olursa, AB üye ülkelerinde yeşil istihdam yaratmak ve ekonomilerimizi canlandırmak amacıyla yaratılacak fırsatlar o kadar fazla olacak" diyor.

Kaynak: CAN Europe

Avrupa’da elektrikli araçlar Avrupa Birliği’nin (AB) emisyon hedeflerine bağlı olarak pazar payını üçe katlayacak.

Transport&Environment (T&E) tarafından yapılan bir analize göre, Kovid-19 salgınına rağmen elektrikli araç satışları 1 Ocak 2020’den beri artış gösteriyor.

Bu artışta AB’nin emisyon standartları etkisini sürdürürken, bu yıl sonu itibarıyla elektrikli araçların payı yüzde 10’a ulaşacak.

Bu oran gelecek yıl yüzde 15’e yükselecek.

T&E Kıdemli Direktörü Julia Poliscanova, konuya ilişkin yaptığı değerlendirmede, elektrikli araç satışlarında emisyon standartlarından dolayı patlama yaşandığını belirterek, “Gelecek yıl, Avrupa’da satılan her 7 araçtan biri elektrikli olacak. AB’li elektrikli araç üreticileri yeniden yarışın içindeler.” diye konuştu.

Analize göre, BMW, PSA, Volvo ve FCA-Tesla bu yılın ilk yarısı itibarıyla emisyon hedefleriyle uyumlu halde üretim yapıyor.

Kaynak: Clean Technica

Dünya Enerji Görünümü 2020

Uluslararası Enerji Ajansı’nın Dünya Enerji Görünümü 2020 raporu, enerji piyasalarının gelecek 10 yılını 4 farklı senaryo üzerinden inceliyor.

Raporun tamamına buradan ulaşabilirsiniz.