ELDER E-Bülten

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, daha önce Çin'e deniz yoluyla gerçekleşen ihracatın 45 ila 60 gün sürdüğünü belirterek, bunun demir yoluyla artık 15-20 gün içinde yapılacağını söyledi.

Dönmez, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu ile katıldığı "Türkiye'den Çin'e Bor Madeni İhracat Treni Uğurlama Töreni"nde konuştu.

Eti Maden ve TCDD'nin iş birliğiyle Çin'e ilk bor ihracatının gerçekleştiğini vurgulayan Dönmez, 2020'de Türkiye'nin maden ihracatının altın hariç bir önceki yıla göre yüzde 1 azalarak 4,27 milyar dolar olduğunu kaydetti. Dönmez, toplam 190 ülkeye ihracat yapıldığını belirterek, Türkiye'nin toplam ihracatında madenciliğin payının yaklaşık yüzde 2,75 seviyesinde olduğunu ifade etti.

Maden ihracatında en önemli kalemlerden birinin bor olduğunun altını çizen Dönmez şu değerlendirmede bulundu: "Her türlü olumsuzluğa rağmen, 2020'de 1,73 milyon ton satışla dünya bor sektöründeki liderliğimizi sürdürdük. Küresel talebin yüzde 57'sini karşıladık. Eti Maden, bor sektöründe dünyada güvenilir ve sürdürülebilir tedarikçi olarak biliniyor." Dönmez, üretim kadar lojistik altyapısının da önemli olduğuna dikkati çekerek, üretilen malların en kısa sürede yurt içi ve yurt dışındaki pazarlara ulaştırılmasıyla rekabet gücünün artacağını belirtti.

Pekin'den Londra'ya kadar kesintisiz bir ticaret yolu oluşturmayı hedefleyen Kuşak ve Yol Projesinde, Türkiye'nin kilit bir role sahip olduğunu anımsatan Dönmez sözlerine şöyle devam etti: "Son yıllarda demir yollarına yaptığımız yatırımlar bu projeyle birleşince, yaklaşık 40 milyon metrekarelik bir alanda 60'dan fazla ülke ve 4,5 milyarlık dünya nüfus hinterlandımıza girdi. Londra ve Pekin arasındaki networkün güçlenmesi, güzergah üzerinde yer alan yaklaşık 25 trilyon dolar büyüklüğündeki ülke ekonomilerinin daha da büyümesi, bizim için yeni fırsat pencereleri açıyor."

Dönmez, bugün Türkiye'den Çin'e demir yoluyla ilk bor ihracatının gerçekleştiğine değinerek, şu değerlendirmede bulundu: "754 metre uzunluğunda, 42 konteyner yüklü trenimiz, Eskişehir Kırka'dan yola çıkan rafine bor ürünlerini Çin'in Xiyan şehrine 2 haftalık bir zaman diliminde ulaştıracak. İhracat trenimiz Türkiye parkurunu 2 Şubat'ta tamamlayacak. Daha sonra Bakü-Tiflis-Kars demir yolu üzerinden Xian şehrine ulaşacak. Türkiye'den Çin'e toplam 7 bin 792 kilometre yol kat edecek. Seyahat boyunca 2 kıta, 2 deniz ve 5 ülkeden geçecek. Deniz yoluyla yaklaşık 45 ila 60 gün arasında gerçekleştirdiğimiz ihracatı demir yoluyla 15-20 gün içerisinde yapabileceğiz. Özellikle son dönemde deniz yoluyla yapılan sevkiyatlarda yükselme trendi devam eden navlunlara karşı TCDD'nin yaptığı yurt dışı taşımacılık yeni bir alternatif ve önemli bir fırsat imkanı doğuruyor bizler için. Süreden tasarruf edebileceğimiz bir süreç. Sadece bizim açımızdan değil, ihracat yaptığımız pazarlar açısından da ciddi bir kazanım olacak."

Çin'in Türkiye'nin Uzak Doğu'daki en büyük ihracat rotası olduğuna dikkati çeken Dönmez, 2020'de Çin'e 5,8 milyon ton maden ihracatı yapıldığını ifade etti. Türkiye'nin borda Çin pazarında güçlü üreticilerden biri olduğuna işaret eden Dönmez, şunları kaydetti: "Eti Maden'in Uzak Doğu pazarında yaklaşık 1 milyon tona ulaşan satış rakamı var. Bu rakamın yüzde 60 ila 70'lik bölümünü, yani yılda 600 ila 700 bin tonluk bor ürünleri satışını Çin'e yapıyoruz. Eti Maden'in bölge pazarında Çin, ilk sırada yer alıyor. Eti Maden'in Çin pazarından bu yılın ilk dört ayı için aldığı 400 bin tonluk sipariş miktarı, 2021'de de Çin'deki pazar payımızın artarak, liderliğimizin güçlü bir şekilde süreceğine işaret ediyor. Sadece Çin değil, Asya pazarının genelinde ciddi bir büyüme potansiyelimiz var. Bugünkü iş birliğimizle Uzak Doğu pazarına ihracatımızı inşallah çok kısa bir sürede daha yukarılara çekeceğiz."

Kaynak: Anadolu Ajansı

YEKDEM Garantisi Netleşti

Yenilenebilir enerji kaynakları destekleme mekanizması (YEKDEM) kapsamında rüzgar, güneş, su, jeotermal ve biyokütleye dayalı yeni kurulacak elektrik üretim santrallerine yönelik fiyat alım garantisi, mevcut uygulamanın sona ereceği 30 Haziran 2021 tarihinden itibaren de 5 yıl boyunca devam edecek. 1 Temmuz 2021 sonrası için döviz yerine TL cinsinden belirlenen KiloWatt saat (kWh) başına YEKDEM fiyatları her yıl ocak, nisan, temmuz ve ekim aylarında olmak üzere dört kez güncellenecek. Güncelleme için oluşturulan formülde enflasyon oranları ile döviz kurları değişken olarak kullanılacak. 2025 yılı öncesine kadar üretime geçirilecek YEK’e dayalı elektrik santrallerin ilk 10 yıllık üretimlerine destek sunulacak. Yerli ekipman kullananlara verilecek TL cinsinden belirlenmiş ilave destek tutarları da tesisin üretimdeki ilk 5 yılında verilecek.

YEKDEM kapsamında en yüksek destekleme alım fiyatı, KiloWatt saat başına 54 kuruş ile jeotermal kaynaklara dayalı santraller ile biyometanizasyon bazlı biyokütle santralleri için belirlendi. En düşük destekleme fiyatı ise 32 kuruş ile rüzgar ve güneş enerjisine dayalı yatırımlar için verilecek. Çöp gazı ve atık lastik bertarafının yan ürünlerine dayalı BES’ler de KiloWatt saat başına 32 kuruş ile en düşük YEK desteği sağlanacak santral türleri arasında yer aldı. Belediye atıkları, bitkisel yağ atıkları, gıda ve yem değeri olmayan tarımsal atıklar, endüstriyel odun dışı orman ürünleri, sanayi atık çamurları ile arıtma çamurlarının termal bertarafına dayalı biyokütle santrallerine sağlanacak destek tutarı ise kWh başına 50 kuruş.

Türk lirası cinsinden belirlenen yeni destekleme fiyatları, eski YEKDEM fiyatlarının ciddi oranda altında kaldı. Düzenlemeyle; bugünkü kurlarla KiloWatt saat başına 97 kuruş destek alan güneş santrallerine uygulanan destekleme fiyatları yüzde 67 azalışla 32 kuruşa geriledi. Halen 53 kuruş ödenen rüzgar santrallerine verilen destek yüzde 40 düşüşle 32 kuruşa çekilirken, hidroelektrik santrallerine verilen 53 kuruşluk destekleme fiyatı yüzde 25 azaltılarak 40 kuruş seviyesine düşürüldü.

Elektrik Üreticileri Derneği Başkanı Cem Aşık, Enerji Günlüğü’ne yaptığı açıklamada, yeni YEKDEM düzenlemesini, Haziran 2020 sonrası için planlanan yenilenebilir kaynaklı projelere yönelik belirsizlikleri ortadan kaldırdığı için yatırımcılar açısından olumlu bulduğunu söyledi. YEKDEM kapsamında belirlenen destekleme alım fiyatlarının fizibiliteler açısından oldukça düşük bulduklarını ifade eden EÜD Başkanı Cem Aşık, şöyle devam etti:

“Jeotermal projelerinin sadece bu fiyatlarla yapılabileceğini düşünmüyoruz. Rüzgar ve güneş yatırımlarında ise ancak çok iyi sahalarda bu fiyatlarla fizibilite yakalanabilir. Fakat bu alanlarda genelde yarışma yapıldığı için söz konusu fiyatların geçerli olmasını bekleyemeyiz.”

Aşık, TL bazında belirlenen yeni YEKDEM fiyatlarının, yarısı TL bazlı bir güncelleme formülüyle üç ayda bir artırılacağını hatırlatarak “Bunun finansmanının döviz bazlı eskelasyona göre daha pahalı olacağı da unutulmamalı. Dolayısıyla projelere maliyet artışı getirecektir. Muhtemelen öz sermaye gereksinimi de artacaktır” diye konuştu.

EÜD’ün YEKDEM’i iyileştirmeye yönelik önerileri ise şöyle:

• Şebekenin kapasite ihtiyacı duyduğu noktalarda Avrupa'da örnekleri bulunan 'kapasite ihaleleri' yapılabilir.
• Öncelikle yerlilikte ve tercihen ana YEK fiyatında ödeme süreleri 5'er yıl uzatılabilir. Böylece uzun dönemli yatırımcı için pazara giriş cazip hale gelir.
• Özelikle RES ve GES için tek seferde belirlenen fiyat yerine, ülkenin ihtiyaç ve stratejilerine göre yatırımın başlama yılını baz alan ve her yıl kaynak bazında açıklanan YEK fiyatları açıklanabilir. YEKDEM fiyat güncelleme formülündeki TL komponenti enflasyon sepeti yerine daha kolay finanse edilebilir bir yönteme bağlanmalı.

Kaynak: Dünya Gazetesi

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı 2020 yılında enerji sektöründe 11 adedi yabancı sermayeli, 620 adedi yerli sermayeli olmak üzere toplam 631 yatırım projesine sağlanan yatırım teşviklerinin toplamı bir önceki yıla göre 14,6 milyar TL artarak 44 milyar 271 milyon TL’ye olurken bu projelerin toplam 6.149 kişiye istihdam sağlaması öngörüldü. 

2019 yılında enerji sektöründe 394 adet yatırım projesine 29 milyar 625 milyon TL’lik yatırım teşviki sağlanmıştı. 2020 yılının Aralık ayında enerji sektöründe toplam 69 adet yatırım projesine 2 milyar 631 milyon TL tutarında yatırım teşvik belgesi verildi.

Aralık’ta enerji sektöründe en yüksek yatırım teşvik belgesi, elektrik dağıtım altyapı yatırımı için 1 milyar 450 milyon TL ile Dicle Elektrik Dağıtım A.Ş.’ye verildi.  Çelikler Orhaneli Tunçbilek Elektrik Üretim A.Ş. için düzenlendi.

Öte yandan geride kalan 2020 yılında toplam 238 milyar 416 milyon liralık yatırım öngören 10.505 adet proje teşvik belgesi aldı. Bu yatırımlar için 305 bin 342 kişilik istihdam öngörüldü.

Kaynak: Petrotürk

Türkiye'de 24 Ocak'ta üretilen elektriğin yüzde 21,3'ü rüzgar enerjisi santrallerinden karşılandı. Rüzgarın elektrik üretimindeki payı diğer tüm yenilenebilir kaynakların toplamını (yüzde 18,5) geride bıraktı.

Türkiye'nin rüzgar enerjisinden sağladığı elektrik 24 Ocak'ta 166 bin 748 MegaWatt saatle tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşırken, rüzgarın toplam elektrik üretimindeki payı yüzde 21,3 oldu.

AA muhabirinin Enerji ve Tabii Kaynaklar verilerinden derlediği bilgilere göre, 24 Ocak Pazar günü Türkiye'de toplamda 783 bin 335 MegaWatt saat elektrik üretildi. Bu üretimin yüzde 26'sını doğal gaz santralleri oluştururken, ikinci sırada yüzde 21,3 ile rüzgar enerji santralleri yer aldı. Böylece Türkiye'de rüzgar enerjisinden üretilen elektrik 166 bin 738 MegaWatt saat ile tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı.

Rüzgarın toplam elektrik üretimindeki payı diğer tüm yenilenebilir kaynakların toplamını (yüzde 18,5) geride bıraktı. Öte yandan, 25 Ocak'ta ise üretilen toplam 901 bin 202 MegaWatt saatlik elektriğin 163 bin 286 (yüzde 18,1) MegaWatt saati rüzgar enerjisi santrallerinden karşılandı. Ayrıca kuraklık nedeniyle hidroelektrik santrallerinin elektrik üretimindeki payının gerilediği söz konusu günde, rüzgar enerjisinden sağlanan yüksek üretim, doğal gaz ve ithal kömür santrallerinin üretimdeki payını düşürdü.

Rüzgar enerjisinden elektrik üretiminde 153 bin 35 MegaWatt saatle 25 Kasım'da rekor kırılmıştı. Rüzgarın toplam elektrik üretimindeki payı yüzde 16,8'e yükselmişti. Türkiye'nin rüzgar enerjisindeki kurulu gücü 2020 sonu itibarıyla 9 bin 244 MegaWatta ulaştı.

Kaynak: Anadolu Ajansı

Çoruh Elektrik Dağıtım A.Ş. (Çoruh EDAŞ), 29 bin 551 kilometrekarelik yüzölçümü üzerinde Artvin, Giresun Gümüşhane, Rize ve Trabzon illerinde hizmet kalitesini arttırmak için her geçen gün yatırımlarına bir yenisini ekliyor.

2020 yılı yatırım programında yer alan Giresun ili Merkez ilçesi Cumhuriyet Mahallesi’nin elektrik şebekesini yenileyen Çoruh EDAŞ Giresun İl Müdürlüğü, tüketici memnuniyeti için yatırımlarını modernize ediyor.

Modern yaşamın en önemli unsuru elektriğin her eve, her sokağa, her binaya kesintisiz dağıtılması için çalışmalarına 7 gün 24 saat devam eden Çoruh EDAŞ, Cumhuriyet Mahallesi’ne bir aylık sürede ilave trafo tesis ederek 9 kilometrelik enerji hattını yeniledi. Yatırım çalışmaları kapsamında 300 direğinde yenilendiğini belirten Çoruh EDAŞ, elektrik dağıtımında hizmet kalitesinin yatırımın sürekliliği ile sağlandığının altını çizdi. 

Her fırsatta önceliğinin tüketici memnuniyeti olduğunu vurgulayan Çoruh EDAŞ Giresun İl Müdürlüğü, elektrik şebekesindeki hizmet kalitesini yükseltme hedefi ile yatırım programları kapsamında hazırlanan şebeke yenileme – iyileştirme, ilave şebeke ve aydınlatma projelerini ara vermeden tüketici ile buluşturacak.

Tekirdağ, Edirne ve Kırklareli'nde 20 bin kilometrekare alanda 300 bin direk, 20 bin kilometre elektrik hattı, 10 bini aşkın trafoyla faaliyet yürüten TREDAŞ ekipleri, kış şartlarında da özveriyle çalışıyor.

Arıza anonsu geldikten sonra bölgeye giden ekipler, hazırlıklarını tamamlayıp güvenlik önlemlerini aldıktan sonra soruna müdahale ediyor.

Ekipler arızanın durumuna göre, hava sıcaklığının sıfırın altında olduğu zamanlarda da uzun süre elektrik direğinde kalabiliyor. 

TREDAŞ Arıza Onarım Bakım Sorumlusu Ülkü Can, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ekiplerin zorlu kış şartlarında da vatandaşların mağdur olmaması için çalıştıklarını söyledi. Ekiplerin arızalara en hızlı şekilde müdahale etmeye çalıştığını anlatan Can, şöyle konuştu: "Trakya'da havanın çok soğuk olduğu yerlerde de yaz aylarında çok sıcak zamanlarda da her türlü koşulda ekiplerimiz iyi hizmet için çalışıyor. Kış şartları ekiplerimiz için zorlayıcı olabiliyor. Kalabalık bir kadromuz var. Duruma göre sayımızı artırabiliyoruz. İşçilerimiz için kışın çalışma, arızaların onarımı daha zor oluyor. Evde abonelerimiz enerji tüketirken işçilerin bu zor koşullarda çalıştığını tahmin etmiyordur. 'Kimse üşümesin, öğrenciler uzaktan eğitimde mağdur olmasın' diye zor da olsa kışın da çalışmalarımızı sürdürüyoruz.”

Elektrik arıza onarım personeli Celal Aksoy ise insanların elektriksiz kalmaması için her koşulda sürekli sahada olduklarını dile getirdi. Bu çalışmayı sadece bir iş değil topluma hizmet olarak da gördüklerini vurgulayan Aksoy, şunları kaydetti: "Kış şartlarında abonelere en kısa sürede enerji verilmesi için çalışıyoruz. Kar, kış demeden mesaimizi sürdürüyoruz. Kar yağıyor ve arkadaşımız arızayı gidermek için bu soğukta yarım saat direğin üzerinde çalışıyor. Her zaman elimizden geleni yapmaya çalışıyoruz.  Elektrikler kesilince vatandaşlar hemen elektriğin gelmesini istiyor. Hemen kızıp sitem edebiliyorlar. Biz kendilerine kızmıyoruz, ne şartta olursa olsun vatandaşların sorununu çözmeye çalışıyoruz." 

Enerji şirketi Shell, İngiltere’nin en büyük elektrikli araç şarj ağı şirketi Ubitricity’i satın almak üzere anlaşmaya vardı.

Shell’den yapılan açıklamada, İngiltere’nin en geniş elektrikli araç şarj ağına sahip, 2008 yılında kurulan Ubitricity’nin yüzde 100 hissesinin satın alındığı belirtilirken, satış bedeline ilişkin bilgi verilmedi. İngiltere’de elektrikli araç şarj istasyonlarını sokak lambalarına entegre ederek faaliyet gösteren şirket, halihazırda ülkedeki elektrikli araç şarj ağının yaklaşık yüzde 13’üne sahip.

Konuya ilişkin değerlendirmede bulunan Shell Mobilite Başkanı Istvan Kapitany, “Yerel yöneticilerle çalışarak, giderek artan sayıda elektrikli araçlara geçiş yapan Shell müşterilerini desteklemek istiyoruz.” ifadesini kullandı. Ubitricity’nin, İngiltere’de 2 bin 700, Almanya ve Fransa’da bin 500 noktada elektrikli araç şarj noktası bulunuyor.

Kaynak: Guardian

General Motors (GM), tüm dizel ve benzinli otomobil ve kamyonların üretimini 2035 yılına kadar durdurmayı planladığını duyurdu.

Şirket, 2040 yılına kadar karbon nötr olma planının bir parçası olarak tüm filosunu elektrikli araçlara kaydırmayı hedefliyor. GM ayrıca, 2030’a kadar ABD’deki, 2035’e kadar ise tüm dünyadaki tesislerinde yüzde 100 yenilenebilir enerji kullanmayı hedefliyor.

Konuyu ile ilgili Linkedin üzerinde bir açıklamada bulunan GE CEO’su Mary Barra, şirketin karbon nötr olma hedefini hızlandırmasının önemli olduğunun altını çizdi. General Motors’un en fazla emisyon salımına neden olan sürecinin sattığı araçlardan çıkan emisyonlar olduğunu söyleyen Barra, “Bu nedenle, sattığımız her aracın sıfır emisyonlu araç olduğu bir geleceğe doğru hızlanmamız çok önemli” dedi.

Diğer firmaların de benzer süreçleri izlemesinin önemine dikkat çeken Barra, “Sektörümüzü bir bütün olarak ekonomi üzerinde önemli bir etki yaratmaya teşvik ediyoruz.” ifadelerini kullandı. GM, önümüzdeki birkaç yıl içinde elektrikli ve otonom(sürücüsüz) araçlara yapılan 27 milyar dolarlık yatırımın bir parçası olarak 2025 yılına kadar yaklaşık 30 elektrikli araç modeli piyasaya sürmeyi hedefliyor.

Kaynak: Independent

İngiliz petrol şirketi BP, Norveç merkezli Equinor’un iki denizüstü (offshore) rüzgar santralinin yüzde 50 hissesini alım işlemlerini tamamlayarak offshore rüzgar enerjisi sektörüne girdi.

Equinor’ın ABD’de bulunan 2 bin megawatt kapasiteli Empire Wind RES ve 2 bin 400 MegaWatt kapasiteli Beacon Wind RES’te yüzde 50’şer hissesini aldı.

BP’nin bu satın almayla birlikte offshore rüzgar enerjisi sektörüne yaptığı yatırımın tutarı 1,1 milyar dolar oldu. BP’nın satın alma işlemi sonrasında Equinor santrallerin işletmecisi olmaya devam edecek.

İngiliz petrol şirketi BP, 2050’ye kadar net sıfır emisyonlu bir şirket olmayı hedefliyor. Bu kapsamda, 2030’a kadar 50 bin MegaWattlık yenilenebilir enerji kapasitesi oluşturmayı planlıyor.

Kaynak: Offshore Wind

Dünyanın en büyük petrol ihracatçısı konumundaki Suudi Arabistan, yenilenebilir enerji ile ekonomisini petrol bağımlılığından kurtarmak ve hidrojen üretiminde öncü olmak istiyor.

Suudi Arabistan Enerji Bakanı Prens Abdülaziz bin Salman, geçtiğimiz günlerde Başkent Riyad’da düzenlenen Future Investment Initiative konferansındaki bir panelde “Yenilenebilir enerji konusunda başka bir Almanya olacağız. Hedefimiz bu konuda öncü olmak” dedi.

Almanya çok fazla güneş alan bir ülke olarak bilinmemesine rağmen devlet sübvansiyonlarıyla dünyanın en büyük güneş enerjisi üreticilerinden biri haline geldi. Doğaya duyarlı yeşil hidrojen üretimi, güneş ve rüzgâr enerjisi gibi yenilenebilir enerji kaynakları ile sağlanabiliyor. Mavi tür hidrojen ise doğal gazdan üretiliyor ve sera gazı emisyonlarının atmosfere karışmaması için önlem alınması gerekiyor. Yenilenebilir enerji kaynakları ile yeşil hidrojen üretimi ise mavi türe göre daha maliyetli olmasıyla biliniyor.

Suudi Arabistan Enerji Bakanı Prens Abdülaziz bin Salman, katıldığı panelde, Suudi Arabistan’ın elektrik sektörünün yarısını gaza dönüştürmeyi planladığını, geri kalan enerjinin ise yenilenebilir enerji ile besleneceğini ifade etti.

Ülkenin karbon nötrlüğünü taahhüt ettiğini söyleyen Enerji Bakanı, Paris İklim Anlaşması’na da değinerek, anlaşmada belirlenen hedeflere ulaşacak olmanın, Suudi ekonomisini petrole daha az bağımlı hale getireceğini vurguladı. Şu anda, krallık elektrik santrallerinde bol miktarda petrol yakıyor.

Kaynak: Bloomberg

Türkiye Elektrik Üretim Raporu 2020

Elektrik Üreticileri Derneği tarafından hazırlanan raporda, Türkiye’nin geçen yılki elektrik üretiminde kaynakların dağılımına ilişkin veriler yer alıyor. Raporda, kuraklık nedeniyle doğal gaz santrallerinin ekim-aralık döneminde elektrik üretimindeki payının artışı dikkat çekiyor.

Raporun tamamına buradan ulaşabilirsiniz.