ELDER E-Bülten

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Akkuyu Nükleer Güç Santrali'nin (NGS) kaynak çeşitliliğini artırarak enerjide arz güvenliğine katkı sağlayacağını belirterek, "Türkiye yarım asırlık nükleer enerji serüveninde 2023'e doğru adım adım ilerliyor. Akkuyu NGS Cumhuriyetimizin 100. yılını taçlandıracak" ifadesini kullandı.

Dönmez, yaptığı yazılı açıklamada, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Mersin'de inşası devam eden Akkuyu NGS sahasında incelemelerde bulunduğunu ve Erdoğan'ın santral projesine verdiği desteğin inşaatın hızlanmasında önemli rol oynadığını kaydetti.

Akkuyu NGS'de çalışmak üzere bugüne kadar toplam 246 Türk öğrencinin nükleer mühendislik eğitimi, 69 Türk öğrencinin ise yüksek lisans eğitimi almak için Rusya'ya gönderildiğini aktaran Dönmez, "Bu öğrencilerin 208'i mezun olarak işbaşı yaptı. Akkuyu Türkiye'nin nükleer enerjide beyin takımı olacak kalifiye insan gücünün yetişmesine olanak sağlayacak. Türkiye yarım asırlık nükleer enerji serüveninde 2023'e doğru adım adım ilerliyor" değerlendirmesinde bulundu.

Akkuyu NGS'nin kaynak çeşitliliğini artırarak enerjide arz güvenliğine katkı sağlayarak elektrik üretiminde kullanılan ithal kaynakların payının belli oranda azalacağına işaret eden Dönmez, şunları kaydetti:

"Haberleşme, telekomünikasyon, savunma, sağlık, uzay bilimleri gibi Türkiye'nin ileri teknoloji üretiminde önemli bir kaldıraç noktası olacak. Üst düzey yerli teknoloji üretimi için gereken know-how transferiyle yerli sanayinin gelişimine katkıda bulunacak. Santral sayesinde inşaat, elektrik-elektronik ve makine imalat sanayi altında faaliyet gösteren pek çok sektöre iş imkanı sağlanacak. Ayrıca, Akkuyu yıllık 128 milyon ton, 60 yıl boyunca da 2,4 milyar ton karbon emisyonunu engelleyecek. Bu, 9 milyon hektar ormanın tutacağı karbon miktarına eş bir rakama denk geliyor."

Dönmez, yap-işlet modeliyle inşa edilen Akkuyu NGS'de 4 ünitede yatırımının aynı anda ilerlediğini belirterek, "Bu projede nükleer güvenlik en önemli önceliğimizdir. Santralin uluslararası güvenlik ilke ve standartlara uygun bir şekilde kurulması için, Nükleer Düzenleme Kurumu diğer yetkili kurum ve kuruluşlarla koordineli olarak denetim ve gözetim faaliyetlerini aralıksız yürütmektedir. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı gerekleriyle uyumlu olarak, uluslararası nükleer güvenlik seviyesine sahip olmak amacıyla 238 denetçi ile gözetim ve denetim yapılıyor. Ağustos 2021 sonuna kadar 30 bin 879 denetim gerçekleştirildi" ifadelerini kullandı.

Her biri 1.200 MW’lık 4 reaktörden oluşacak ve toplam 4 bin 800 MW kurulu güce sahip olacak santralin ilk ünitesinin 2023'te devreye alınması hedefleniyor. Kalan 3 ünitenin de birer yıl arayla 2026 sonuna kadar faaliyete geçmesi planlanıyor.

Kaynak: AA

Fatih Birol Dünyanın En Etkili 100 İsmi Arasında

TIME Dergisi’nin dünya çapında en etkili isimleri seçtiği ve bu yıl 18’incisini yayımladığı TIME 100 listesi açıklandı. Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başkanı Fatih Birol, TIME Dergisi’nin belirlediği dünyanın en etkili 100 kişisi arasındaki tek Türk oldu.

TIME 100 listesinde ABD Başkanı Joe Biden, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Avrupa Birliği Komisyonu Kıdemli Başkanı Frans Timmermans, eski ABD Başkanı Donald Trump, Tesla Üst Yöneticisi Elon Musk, İngiltere Kraliçesi 2. Elizabeth’in torunu Sussex Dükü Prens Harry ve eşi Düşes Meghan Markle gibi ünlü isimler yer aldı.

Birol, yaptığı değerlendirmede, “Dünya ekonomisi için en önemli sektörlerden biri olan enerji sektörünü temsil etmek çok önemli. Türkiye’yi temsil etmek benim için büyük bir gurur kaynağı. Beni tek üzen, çok kıymet verdiğim babamın bunu görememesi” ifadelerini kullandı. IEA’nın son yıllarda büyük bir dönüşüm gerçekleştirdiğini ve önemli işlere imza attığını anlatan Birol, şöyle konuştu:

“Bu dönüşüm sürecinde, gelişmekte olan ülkelerle daha yakından çalışmaya başladık. Geleneksel enerji türlerinin yanında yenilenebilir enerji ve iklim değişikliği konusunda önderlik etmeye başladık. Dünyanın tüm önemli ülkelerinin, enerji dünyasının liderleri stratejik kararlar almadan önce IEA’dan tavsiye alma ihtiyacı duyuyor. Biz nispeten küçük bir teşkilatız ama dünyada enerji ve iklim değişikliği politikalarına yön veren bir kuruluş haline geldik. Bu benimle birlikte çalışan 300’e yakın meslektaşım için de büyük bir gurur. Biraz önce tüm arkadaşlarıma mesaj atıp bu önemli onuru onlara ithaf ettim.”

Kaynak: TEMİZ ENERJİ

İzmir Kalkınma Ajansı (İZKA) tarafından organize edilen GreenTech İzmir ve BlueTech İzmir programlarıyla Türkiye’de yeşil teknoloji ve deniz teknolojileri alanlarında faaliyet gösteren girişimcilerin geliştirilmesi hedefleniyor.

İlki 2018 yılında İzmir’den start-upların katılımıyla düzenlenen program, 2019 yılında tüm Türkiye’den start-upların katılımına açıldı. 2020 yılında çevrim içi ortama taşınan etkinliğe akademik girişimcilik modülü eklendi. 2021 yılında dâhil edilen tarım girişimciliği bileşeniyle, programın etki alanının genişletilmesi hedefleniyor.

Yeşil teknolojiler ve sürdürülebilirlik veya gıda, tarım ve su teknolojileri alanlarında çalışan start-uplar, programa katılmak için 15 Eylül ile 27 Ekim arasında başvuru yapabilecek. Startup – Kurumsal Aktör Buluşma Günü ise 2 Aralık’ta çevrim içi olarak düzenlenecek.

Kaynak: TEMİZ ENERJİ

Göl ve barajlardaki kurumaya karşı harekete geçen Tarım Bakanlığı “yüzer güneş panelleri” projesini gündemine aldı. Pilot proje yürütülen Burdur Gölü’nde yüzer güneş panellerinin yüzde 54,76 buharlaşmayı azalttığı belirlendi.

Türkiye’nin dört bir yanındaki göl ve barajlardan ardı ardına kuruma haberleri geliyor. Milliyet’in ulaştığı bilgilere göre Tarım Bakanlığı Su Yönetimi Genel Müdürlüğü ile DSİ de bu durumun önümüzdeki yıllarda hem tarım hem insan hayatını daha da şiddetli vuracağını öngörerek kolları sıvadı. “Burdur Gölü’nde Buharlaşmanın Azaltılması Ar-Ge Çalışması” kapsamında DSİ, Meteoroloji, Doğa Koruma ve Milli Parklar ile Su Yönetimi Genel Müdürlüğü ortak ekip oluşturdu. Bilinçsizce sulama ve drenajın yanı sıra buharlaşmanın da ciddi su kaybına yol açtığını tespit eden yetkililer, dört seçenekli proje hazırladı.  Pilot uygulama alanı olarak belirlenen Burdur Gölü’nde 100’er metrekare genişliğinde, 2 metre 20 santimetre derinliğinde dört havuz oluşturuldu. İlki “şahit” havuzu olarak seçildi. İkinci havuza “monolayer” diye tanımlanan, literatürde “palm yağı” olarak geçen, setil alkol, steril alkol ve söndürülmüş kireç karışımı, üçüncü havuza siyah plastiklerden yapılan “gölge topları” (shade balls) konuldu. Dördüncü havuza ise yüzer güneş panelleri yerleştirildi. Güneş panellerinin enerji üretimi için de düzenek oluşturuldu. Üç yıl süren çalışmada yapılan hassas ölçümler, buharlaşmanın suyun normal halde bırakıldığı “şahit” havuzuna kıyasla, “monolayer” kimyasalının kullanıldığı havuzda yüzde 10,82, gölge toplarının kullanıldığı havuzda yüzde 67,26 ve yüzer güneş panellerinin bulunduğu havuzda ise yüzde 54,76 oranında engellediği belirlendi. Gölge toplarının ciddi su tasarrufu sağlamasına rağmen içme suyu kaynağında kullanılması halinde arıtma tesislerinin “A2” standardından “A3” düzeyine çıkarılması zorunluluğu doğurduğu, bunun da ciddi mali kaynak ve yatırım gerektirdiği hesaplandı.

Yüzer güneş panellerine ilişkin incelemede ise organik madde fitalatlarının suya fazla miktarda geçtiği belirlendi. Bu nedenle panellerin içme suyu kaynaklarının yüzeyine kurulmaması gerektiği, sulama suyu veya rekreasyon amaçlı alanlarda kurulmasında ise sakınca olmadığı tespiti yapıldı. Bu amaçla Burdur Gölü’nün 14 kilometrekarelik yüzeyine yönelik fizibilite çalışması yapıldı. Gölün yüzey alanı güneş enerji panelleriyle kaplandığında 5,2 milyon metreküplük buharlaşmayı azalttığı sonucu ortaya çıktı. Enerji üretim düzeneği uygulama hesaplarına göre de yıllık 2.453 GW’lik elektrik üretimi ve bundan da 2,8 milyar TL’lik gelir hesaplandı.

Tarım Bakanlığı Su Yönetimi Genel Müdürü Bilal Dikmen, “Buharlaşmayı azaltmada güneş enerji paneli ile gölge topu arasında sadece yüzde 8’lik bir fark var ama harcanan kaynak, parasal olarak gölge topunun bir dönüşü yok. Güneş enerji panellerini koyduğumuz zaman parasal olarak da bir dönüş sağlayıp döngü sağlayacağız. Bunu Enerji Bakanlığımıza bilgi olarak gönderdik ve bakanlığımız üzerinde şu anda çalışıyor” bilgisini verdi.  Bakanlığın uygun bulması halinde; 200 doğal göl, 822 adet baraj ve 507 göletten içme suyu olarak kullanılmayanların üzerine yüzer güneş panelleri kurulacak.

Kaynak: MİLLİYET

Çoruh EDAŞ, sorumluluk bölgesi Artvin, Giresun, Gümüşhane, Rize ve Trabzon illerinde planlı olarak periyodik bakım ve onarım çalışmalarını aralıksız sürdürüyor.  Şirket son olarak, Rize’nin Ardeşen ve Çamlıhemşin ilçelerinde yaklaşık 1,5 milyon TL tutarında yatırım yaptı. Yapılan çalışmalar kapsamında Ardeşen ilçesinin Aşağıdurak, Özgür ve Kaçkar köylerinin şebekesi yenilendi. Ayrıca, Çamlıhemşin ilçesinde çığ düşmesi sonucu hasarlanan şebekenin iyileştirme ve bakım çalışmaları da gerçekleştirildi.

Çoruh EDAŞ Rize İl Müdürlüğü’nden yapılan açıklamada, yatırım ve bakım -onarım çalışmalarına ara vermeden devam edileceği belirtilirken Rize ili şebekesindeki hizmet kalitesine her geçen gün yeni bir yatırım yaparak kesintisiz enerji arzını sağlama önceliğinin altı çizildi.

Çoruh EDAŞ, 29 bin 551 kilometrekarelik yüzölçümü üzerinde Artvin, Giresun, Gümüşhane, Rize ve Trabzon illerinde toplam 61 ilçede yaklaşık 1,5 milyon aboneye kesintisiz, kaliteli enerji arzı ve yüksek kalitede dağıtım hizmeti vermek üzere yatırımlarına aralıksız devam ediyor. Söz konusu 5 ilde bu hizmetlerin en sağlıklı şekilde yürütülebilmesi için proje ve yatırım planlamalarını en son teknolojiyle yapan Çoruh EDAŞ, faaliyet gösterdiği bölgede hizmet kalitesini yükseltmek için çalışma temposunu her gün biraz daha artırıyor.

Meram Elektrik Dağıtım A.Ş (MEDAŞ)  yurtiçi ve yurtdışındaki teknolojik gelişmeleri yakından takip ederek sektörde öncü olmaya devam ediyor. Bu kapsamda yürütülen Ar-Ge çalışmaları ile dünya trendlerini ülkemize kazandırıyor. MEDAŞ tüketicilere kesintisiz enerji tedariki sağlamak amacıyla EPDK tarafından onaylanan “Havai Hat İletkenlerinin İzolatörlere Bağlantıları İçin Yeni Yöntemlerin Geliştirilmesi ve Pilot Uygulaması” Ar-Ge projesini hayata geçirdi.

Bu proje sürecinde pilot saha uygulamalarında kullanılan yeni tip izolatör ile telin izolatörden düşmesini engelleyen mekanizma sayesinde kesintilerin azaldığı ve kesintiler sonucunda ortaya çıkabilecek kayıpların da önüne geçildiği sonucu elde edildi.  Proje kapsamında kullanılan izolatörlerin yerli ve milli imkânlar ile üretilmesi ve yaygınlaştırılması kapsamında çalışmalar başlatılarak EPDK’ya mevcut projenin devamı niteliğinde yeni bir Ar-Ge projesi başvurusu gerçekleştirildi.

Goldman Sachs, Avrupa’da artan enerji fiyatlarının bu kış elektrik kesintilerinin yaşanmasına dair riskleri artırdığını ve kışın ortalamaların üzerinde bir soğuklukta geçmesiyle Avrupa’nın Asya ile likit doğal gaz (LNG) ithalatı için rekabet etmek zorunda kalabileceğini söyledi.

Goldman Sachs, Avrupa’da artan enerji fiyatlarının bu kış elektrik kesintilerinin yaşanmasına dair riskleri artırdığını belirtti. Banka, özellikle havaların daha da soğuması ve düşük doğalgaz stoklarının elektrik kesintisi ihtimalini artırabileceğini vurguladı.

Goldman Sachs Analisti Samantha Dart paylaştığı bir müşteri notunda, yükselen doğalgaz fiyatlarının halihazırda sıkı olan piyasayı dengelemek için bir arz-talep dengelemesini tetikleyebileceğini ama bunun çoktan fiyatlandığını söyledi. Bunun sonucu olarak da kışın ortalamaların üzerinde bir soğuklukta geçmesiyle Avrupa’nın Asya ile likit doğal gaz (LNG) ithalatı için rekabet etmek zorunda kalabileceğini kaydetti.

Dart, hem Avrupa hem Asya’da kışın ortalamarın üzerinde sdoğuk geçmesiyle Avrupa’ya gönderilen LNG’nin gaz stoklarındaki azalmayı engelleyebilecek miktarda olmayabileceği riskini de göz ardı etmemek gerektiğini söyledi.

Dart, “Böyle bir durumda Avrupa’daki fiyat denge mekanizmasının sadece talebi yok edecek derecede gaz ve enerji fiyatlarının yükselmesi olabilir. Bu da enerji talebini baskılayarak sanayi sektöründe elektrik kesintilerine neden olabilir” dedi. Goldman Sachs, doğalgaz fiyatlarındaki yükselişin petrol piyasalarına da sıçrayabileceğini de belirtti. ABD’de açıklanan enflasyon verileri her ne kadar aylık bazda son 7 ayın en düşük artışını kaydetse de emtia fiyatlarındaki yükseliş küresel maliyetlerde artış sinyali vermeye devam ediyor. Bloomberg Emtia Spot Endeksi aralıksız üç günlük yükselişini yüzde 1’in üzerine taşırken, son 10 yılın zirvelerindeki seyrini sürdürüyor. Emtia endeksinde petrol, benzin ve doğalgazın ağırlığı yüzde 30 civarında bulunuyor. Avrupa’daki doğalgaz fiyatları da tedarik sıkıntıları ve kışın yaklaşmasıyla beraber rekor tazelemeye devam ediyor. Elektrik fiyatları da artan doğalgaz fiyatlarıyla birlikte yükseliyor. Avrupa doğalgaz göstergesi Hollanda 1 ay vadeli doğalgaz fiyatları yüzde 5,8 yükselişle MWh başına 69,60 Euro’ya yükselirken İngiltere'deki muadil gösterge de yüzde 5,8 yükselişle rekor kırdı. Almanya’da gelecek yıl için elektrik fiyatları yüzde 4,2 artarak MWhe başına 103,92 Euro’ya tırmandı.

Kaynak: BLOOMBERG HT

İngiltere'de hükümet offshore rüzgar ve diğer yenilenebilir enerji yatırımlarına 265 milyon sterlin destek paketi açıkladı. Hükümetin İngiltere'de düşük karbonlu elektrik üretimine yatırımı teşvik etme amacıyla 2014 yılında başlattığı planın dördüncü ve son turunda offshore rüzgâr yatırımcıları yılda 200 milyon sterline kadar olan destek sağlayacak. Ayrıca hükümet, yenilenebilir enerji sektöründeki teknolojilerini desteklemek için de 55 milyon sterlin sağlayacak İngiltere hali hazırda 10 bin 400 MW olan kapasitesini 2030'a kadar 40 bin MW’a çıkartmayı hedefliyor.  İngiltere ayrıca 2015 yılında kaldırdığı güneş eve rüzgar enerjisi destekleri için de 10 milyon sterlinlik bir fon ayırdı.

Kaynak: THE GUARDIAN

Arz tarafındaki sıkıntılar ve hammadde fiyatlarındaki yükseliş güneş enerjisi sektörünü olumsuz etkiliyor. Wood Mackenzie tarafından 2014 yılından bu yana izlenen verilere göre, güneş enerjisi yatırım maliyetleri ile kez çeyreklik ve yıllık bazda arttı. Bu artıştaki en önemli sebepler arasında çelik ve alüminyum fiyatlarında yükselişin üretime yansıması gösteriliyor.  Bu arada lojistik faturalarındaki artış da maliyetlere yansıyor. Güneş Enerjisi Endüstrisi Birliği ve Wood Mackenzie tarafından yapılan araştırma, bu trendin 2022'de de süreceğini gösteriyor. Ancak ABD bu yılın ilk çeyreğinde güneş enerjisi yatırımları 5,7 GW arttı. Bu da geçen yıla göre yüzde 45 büyümeyi gösteriyor.

Rystad Energy tarafından gerçekleştirilen bir diğer araştırma ise güneş enerjisi yatırım maliyetlerinin 2021'de yüzde 16 yükseldiğine işaret ediyor. Bu gelişmelere rağmen son 10 yılda güneş enerjisi yatırım maliyetleri yüzde 70 düşmüş durumda. Uzmanlar, bu trendin sıfır karbon emisyonu hedeflerine ulaşabilmek adına sürmesi gerektiğini kaydediyorlar.  ABD'nin ise hedefine ulaşabilmek adına 2025'e kadar her sene yatırımlarını katlaması gerekiyor.

Kaynak: CNBC

İngiltere'de Rolls Royse tarafından geliştirilen tamamı elektrikli uçak, ilk uçuşunu gerçekleştirdi. ACCEL Programı çerçevesinde geliştirilen uçak, ilk uçuşunda yaklaşık 15 dakika havada kaldı. Şirketten yapılan açıklamada, elektrikli uçakların geliştirilmesinde yeni bir döneme girildiği kaydedildi. 400 KW gücünde bir batarya sistemi bulunan Rolls Royse'un uçağı 30 milin üzerinde bir hıza ulaşmayı başardı. ACCEL Programı içerisinde Rols Royse'un yanı sıra Mercedes-Benz sahipliğindeki YASA şirketi ve kamu kurumları da yer alıyor.

Kaynak: CNBC

G20 Ülkeleri Küresel Isınmayı Ciddi Oranda Sınırlandırabilir

World Resources Institute (WRI) ve Climate Analytics tarafından yazılan “Farkı kapatmak: G20 iklim taahhütlerinin küresel sıcaklık artışını 1,5 derece ile sınırlama üzerindeki etkisi” başlıklı raporda, mevcut ulusal katkı beyanları ve net sıfır hedefleri, yüzyılın sonuna kadar dünyada 2,4 derecelik bir sıcaklık artışını işaret ediyor.

Rapora göre; G20 ülkeleri, 2050 yılına kadar net sıfır emisyona ulaşırsa, yüzyılın sonundaki küresel sıcaklık artışı 1,7 dereceye kadar sınırlandırılabilir. Bu sayede ısınma yüzyıl sonunda 2,1 derecede kalabilir. Ancak bu miktar Paris Anlaşması’nın 1,5 derecelik sıcaklık hedefini karşılamak için hala yeterli değil.

Aradaki bu farkın nasıl daha da daraltılabileceğini değerlendirildiği rapor, gelişmiş ülkeler için gelişmekte olan ülkelere kıyasla daha hızlı ilerleyecek bir zaman çizelgesi göz önünde bulundurarak, tüm G20 ülkelerinin 2030 emisyon azaltım hedeflerini 1.5 derecelik hedefi ile uyumlu hale getirmesi ve 2050 yılına kadar net sıfır emisyona ulaşması durumunda, sıcaklık artışı etkisini modelliyor. Rapor, G20 ülkeleri tarafından açıklanan net sıfır taahhütlerinin çoğunun, net sıfır hedeflerine uyum sağlamak için güncellenmiş 2030 hedefleriyle tamamlanması gerektiğine dikkat çekiyor.

Raporun tamamına buradan ulaşabilirsiniz.