ELDER E-Bülten

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, "Yatırımları, projeleri büyük bir kararlılıkla sürdürüyoruz. Karadeniz gazının 2023'e yetişmesi için de büyük bir gayret içerisindeyiz. Geçtiğimiz hafta Yavuz Sondaj Gemisi’ni kuyubaşı ekipmanı başta olmak üzere deniz tabanına indirilecek kontrol ekipmanlarını ve sistemlerini yerleştirmek üzere Türkali-2 kuyusuna uğurlamıştık. 65 ton ağırlığında 6 metre yüksekliğinde kuyu başı ekipmanından bahsediyoruz. Bu gemi lokasyonuna ulaşıp, kuyubaşı vanasını sağ salim indirdik" dedi.
Bakan Dönmez, bir termal otelde iş adamları ve Sivil Toplum Kuruluşu (STK) temsilcileri ile düzenlenen toplantıda, iktidara geldiklerinde Türkiye'nin toplam elektrik kurulu gücünün 31 bin 846 megavat olduğunu söyledi. Yetersiz altyapısı nedeniyle sürekli elektrik kesintileriyle boğuşan, arıza ve bakım sürelerinin sürekli uzadığı, devlet kontrolü altında sınırlı alanlara yatırım yapılabilen bir enerji sektörü olduğunu kaydeden Dönmez, "Sürekli ve kaliteli elektrik arzı için önce yapısal dönüşümleri hayata geçirdik. Elektrik sektörünü daha dinamik, daha canlı, yatırım iştahı daha kuvvetli bir sektör haline getirdik. Türkiye Elektrik Kurumunu üretim, iletim ve dağıtım olarak yeniden yapılandırdık. Özel sektörün bu alana her yıl daha fazla dahil olmasıyla enerji yatırımlarında müthiş bir ivme yakaladık. Daha önce hidroelektrik, doğal gaz ve kömür santrallerinin başı çektiği enerji portföyünde rüzgar, güneş, biyokütle ve jeotermal gibi yenilenebilir enerji yatırımlarına da daha fazla alan açtık. İnşallah 2023'te ilk reaktörün devreye girmesiyle nükleer enerji de portföyümüze dahil olacak" değerlendirmesinde bulundu. Bu yoğun yatırımlar sonucu elektrikte kurulu gücün son 20 yılda 3 kattan fazla artarak bugün itibariyle 100 bin MW’ı geçerek 100 bin 344 MW sınırına ulaştığını anımsatan Dönmez, şöyle konuştu:

"Bu tabloda en dikkat çekici nokta yenilenebilir enerjiye yaptığımız yatırımlar oldu. 20 yıl önce HES'ler harici neredeyse esamesi bile okunmayan yenilenebilir kaynaklar bugün enerji portföyümüzün yükünü önemli oranda çekiyor. Son 5 yılda devreye aldığımız 25 bin 478 MW’lık toplam kurulu güç yatırımlarının yüzde 80'ini yenilenebilir kaynaklar oluşturdu. Bu zaman zarfında en çok güneşe, ardından rüzgara, hidroelektrik santrallerine, biyogaz tesislerine ve jeotermal kaynaklara ciddi yatırımlar yaptık. Dünyada birçok yatırımın ertelendiği ya da durduğu pandemi dönemindeyse biz hız kesmeden yolumuza devam ettik. 2019'da 3 bin 778 MW, 2020'de 4 bin 944 MW ve 2021'de 4 bin 612 MW’lık ilave kurulu güç yatırımlarımızı hayata geçirdik."

Dengeli bir yatırım planıyla yerli ve yenilenebilir enerjinin payını her yıl peyderpey artırdıklarını belirten Dönmez, bugün bu yatırımların karşılığını aldıkları bir döneme girdiklerini kaydetti. 20 yıl önce yenilenebilir enerji kaynaklarının toplam kurulu güç içerisindeki payı yüzde 38,6 iken bugün bu sayının yüzde 54'e ulaştığını dile getiren Dönmez, "Yerli ve yenilenebilir kaynaklar bazında baktığımızda ise toplam kurulu gücümüzün yüzde 65'i bu kaynaklardan oluşuyor. Türkiye'nin enerjisini yenilemeye, yenilendikçe de büyümeye, güçlenmeye devam edeceğiz inşallah" diye konuştu.

Kaynak: ENERJİ BAKANLIĞI

KOBİ’ler için Enerji Verimliliği Destek Programı Başladı

Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB), KOBİ Enerji Verimliliği Destek Programı başlattı. Yaklaşık olarak 100 bin KOBİ’nin yararlanabileceği öngörülen programdan öncelikli olarak “Enerji Kaynaklarının ve Enerjinin Kullanımında Verimliliğin Artırılmasına Dair Yönetmelik” kapsamında destek alanlar dışındaki işletmeler yararlanabilecek. Program yıllık enerji tüketimleri 10 ila 99 TEP ile 100 ila 500 TEP arasında değişen düzeyde olan firmalara yönelik olarak iki ayrı modüle sahip olacak. Bu modüllerden Enerji Motorları Desteği yıllık enerji tüketimi 10 ila 99 TEP arasında olan işletmelere, Verimlilik Artırıcı Destek modülü ise yıllık enerji tüketimi 100 ila 500 TEP arasında değişen işletmelere sağlanacak.
Enerji Motorları Desteğinin ilk aşamasında Enerji Verimliliği Danışmanlık (EVD) şirketleri, etüt proje sertifikası olanlar veya enerji yöneticileri, işletmelerin sahip olduğu motorların etütlerini hazırlayacak. Hazırlanan rapor, KOSGEB sistemine girilecek. KOSGEB, işletmelere ilk etapta rapor için 2 bin 500 TL’ye kadar destek verecek. Rapor, KOBİ’nin kullandığı motorun değişimi yönünde olur ve işletme de bu değişikliği yaparsa KOSGEB’den 100 bin liraya kadar geri ödemesiz destek alacak. Programın ikinci modülü olan Verimlilik Artırıcı Destekte ise ilk aşamada yetkilendirilmiş kişiler tarafından işletmelerdeki kazanlardan fanlara, fırınlardan termal ölçüme kadar detaylı bir enerji etütü gerçekleştirilecek. Rapor, KOSGEB sistemine girdikten sonra işletmeye 30 bin liraya kadar destek ödemesi gerçekleştirilecek. İşletme, rapordaki tespitlere uygun değişikliklere giderse KOSGEB’den 400 bin liraya kadar geri ödemesiz destek alabilecek.

Kaynak: YEŞİL EKONOMİ

Resmi Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanı kararıyla Zonguldak Sakarya doğal gaz sahası proje bazlı devlet yardımı kapsamına alındı.  Kararda Sakarya gaz sahasına ilişkin yatırım tutarı ve kapasiteye ilişkin bilgilere de yer verildi. Buna göre Sakarya gaz sahası için öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 145,2 milyar TL olarak belirlendi. Gaz sahasının doğal gaz üretim kapasitesinin ise yılda 14 milyar metreküp olduğu açıklandı.
Yatırımın süresi 11 yıl olarak belirlenirken Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından bu sürenin yarısı kadar ilave süre tanınması imkanı sağlandı. Sahada 1.018 kişiye ilave istihdam sağlanması öngörüldü.

Kaynak: BLOOMBERG HT

Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ, hayata geçireceği yaklaşık 15 megavat kapasiteli güneş ve rüzgar enerjisi yatırımlarıyla bünyesinde yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını artırmayı, enerji verimliliğine katkı sağlamayı amaçlıyor. AA muhabirinin BOTAŞ'tan aldığı bilgiye göre, şirketin halihazırda Aksaray Sultanhanı'nda bulunan ve genişletme çalışmaları devam eden Tuz Gölü Doğal Gaz Yer Altı Depolama projesinin yer aldığı Tuz Gölü İşletme Müdürlüğüne 2019'da takip sistemli 1 MW kapasiteli güneş enerjisi santrali (GES) kurulumu gerçekleştirildi.
Depolama tesisinin doğal gaz operasyonlarında ihtiyaç duyduğu elektrik tüketiminin yüzde 60'ı bu santralden karşılanırken, geçen yıl aralıkta devreye alınan ve Batman-Dörtyol Ham Petrol Boru Hattı'nın kontrol edildiği Dörtyol Milli SCADA Merkezi binasının çatısına da 25 kW çatı tipi GES kurulumu yapıldı.
BOTAŞ, Avrupa Birliği Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA) programı kapsamında Tuz Gölü Yer Altı Depolama Tesisleri ve çeşitli pompa istasyonlarına yönelik olarak 8 MW kapasiteli GES projesi için de ihaleye çıktı. İhale süreci devam eden söz konusu projelerin 2022 yılı sonunda devreye alınması planlanıyor. GES projelerine ek olarak, bölgesinde pek çok rüzgar enerji santrali (RES) bulunan Silivri İşletme Müdürlüğüne 4,2 MW gücünde RES kurulumu için de gerekli çalışmalar yapıldı ve ihale süreci tamamlandı. Rüzgar enerjisi santrali bu yıl haziranda devreye alınacak. Bununla birlikte, Doğubayazıt Kompresör İstasyonunun elektrik ihtiyacının yenilenebilir kaynaklardan karşılanması amacıyla GES kurulması planlanıyor. Böylelikle, BOTAŞ'ın yenilenebilir enerji kapasitesi 2022'de yaklaşık 15 MW düzeyine ulaşacak.

Kaynak: AA

Güney Marmara’da 5 milyonun üzerinde nüfusa elektrik dağıtım hizmetinin yanı sıra gerçekleştirdiği projelerle pek çok kişinin hayatına da dokunan Uludağ Elektrik Dağıtım AŞ (UEDAŞ), 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nda çocukları unutmadı. Uludağ Üniversitesi iş birliğiyle, Üniversite’nin çocuk hastalıkları bölümünde yatan hastalara bayram coşkusunu getirdiler.
Uludağ Üniversitesi Mağaracılık Topluluğu öğrencileri halatlarla odaların camına tırmanarak sürpriz hediyeler dağıtarak, çocuklara moral aşıladılar. Yatarak tedavi gören 40 çocuğa çatıdan halatlarla indirilen hediyelerin dağıtımında bulunan UEDAŞ Genel Müdürü Gökay Fatih Danacı ve Uludağ Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. A. Saim Kılavuz her bir çocukla tek tek ilgilendiler.
Hizmet verdikleri bölgede her bir bireyin onların için ayrı ayrı ayrı kıymetli olduğunu belirten UEDAŞ Genel Müdürü Gökay Fatih Danacı; “Şirketlerin mevcutta olan hizmetlerinden ziyade çok daha fazla sorumluğu olduğuna inanıyorum. Bizler UEDAŞ ailesi olarak kesintisiz enerji mottosuyla çalışmalarımızı yürütürken özellikle çocuklarımızda hem farkındalık oluşturacak hem de onları motive edecek etkinlikler planlamaya çalışıyoruz. Bugün burada da hastanede yatan çocuklarımıza ve ailelerine az da olsa moral olabilmek istedik. Bugün Uludağ Üniversitesi Rektörlüğü ve Mağaracılık Topluluğu öğrencileri öncülüğünde 23 Nisan coşkusunu hastane camından hasta çocukların odalarına getirdik. Yaşadıkları zorlu dönemlerde yüzlerinde oluşan ufacık tebessüm bizim için ayrıca bir enerji kaynağı oldu” açıklamalarında bulundu.
Projeye ev sahipliği yapan Uludağ Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. A. Saim Kılavuz da, “Bildiğiniz gibi üniversitenin önemli görevlerinden birisi de topluma hizmettir. Bu anlamda toplumun her kesimi ile iş birliği yapıyoruz. Uludağ Elektrik ile bu yıl 23 Nisan’ı hastanemizde geçirecek olan yavrularımızı sevindirmek adına hediye dağıtımı yaptık. Bu duyarlılığa dahil olan herkese teşekkür ederiz” diye konuştu.

Dicle Elektrik, hizmet bölgesini oluşturan Güneydoğu’nun kadim topraklarında hayat bulan tarım hikayelerini aktarmaya devam ediyor. Geniş tarım arazileri ve sulama ihtiyacının büyüklüğüyle öne çıkan Şanlıurfa’nın Hilvan ilçesinde çiftçilik yapan Suat Çakmaklı, daha önce kuru tarım yaptığı arazisinde artan girdi maliyetleri karşısında alternatif tarım arayışına girdi. Yaptığı araştırma neticesinde getirisi yüksek ve bakımı da kolay olduğu için badem ekimine yöneldi. Çakmaklı 200 dönümle başladığı badem ekiminden memnun kalınca ekim alanını 600 dönüme çıkardı.
Suat Çakmaklı’nın badem ağacının bereketini keşfetmesi 2016 yılında başlıyor. O tarihe kadar yaklaşık 800 dönümü bulan geniş arazilerinde buğday, arpa ve mercimek gibi ürünler yetiştiren Çakmaklı, kuraklık nedeniyle suyun yetersiz olması ve gübre, mazot gibi diğer girdi maliyetleri karşısında alternatif arayışına girdi. Badem ekimine karar vermeden önce Türkiye'nin farklı bölgelerinde bademin getirisini ve ülke ekonomisine katkısını araştırdı. Özellikle de Türkiye’nin en büyük badem üreticisi olan Adıyaman’a gidip yerinde görüp inceledi. Sonunda badem ekimine karar verdi.
Önce 200 dönümde başladığı badem ekimini zaman içinde 600 dönüme çıkararak 20 bin fidan dikti ve arazisini badem bahçesine dönüştürdü. Suat Çakmaklı, yetiştirmeye başladığı bademle gelirini her yıl artırmaya başladı. Çocukluğundan beri çiftçilikle uğraşan Çakmaklı, şunları söyledi:
“Tarlamızda daha önce buğday, arpa ve mercimek gibi ürünler ekiyorduk. Sulama yetersizliği ve girdi maliyetleri nedeniyle kazancımız yok denecek kadar azdı. Kazandığımız mazot ve gübreye gidiyordu. Bugün 600 dönümde badem 100 dönümde de fıstık ağacı diktik. İyi ki ekmişiz. Geçen yıl örneğin bademden 50 ton mahsul aldık. Bu yıl ise daha önce ektiğimiz bademlerin yetişmesiyle verimin daha da artmasını bekliyorum. Yaklaşık 60 ton mahsul bekliyoruz. Bademin getirisi oldukça yüksek. Bunu buğday ve arpa ile kıyaslayamazsınız. Pamuk ve mısırla kıyasladığınız zaman bile yaklaşık 4 kat daha fazla.”
Şanlıurfalı çiftçi Suat Çakmaklı, “Badem işiyle birlikte kazanmaya başladık. Daha önce kuyudan su çekerek tankerlerle sulama yapıyorduk. Şimdi damlama sulama sistemine geçiş yaparak maliyeti daha da azalttım. Badem bakımı ve yetiştirilmesi çok kolay bir ürün. Yaklaşık bir hesapla 3 kilo kabuklu üründen 1 kilo badem çıkıyor. Bir badem ağacının ömrü 50 yılı buluyor. Şu anda kabuklu olarak fabrikalara satıyoruz. Kırma maliyeti nedeniyle ürünümüzü ucuza vermek durumunda kalıyoruz. Bu nedenle bademi kabuğundan ayıran kırıcı tesis kurmak için çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bu tesis ile birlikte bölge çiftçilerinin kazançlarının daha da artacağını düşünüyorum“ dedi.
Çakmaklı, diğer çiftçilere de örnek olduklarını ve bölgede çok sayıda çiftçinin badem ekimine yönelmesiyle Hilvan ovasında dikilen badem fidanı sayısının 1 milyona yaklaştığına dikkat çekti. Dicle Elektrik bünyesinde hizmet veren Tarımsal Sulama Birimine bağlı ziraat ve sulama uzmanlarından oluşan bir ekip Suat Çakmaklı’yı köyünde ziyaret etti. Tarımsal Sulama Müdürü Kemal Kaçkin, badem tarımının gelişmesinin ve yaygınlaşmasının ümit verici olduğunu söyledi. Her zaman çiftçinin yanında olduklarını, ülke ekonomisine katkı sunan bütün girişimleri desteklediklerini belirten Kaçkin, “Hizmet bölgemizde iyi tarıma yönelen çiftçilerle bu alandaki bilgi birikimimizi paylaşmaya hazırız” dedi.  Kaçkin, iyi tarım uygulamalarında damlama sulama, enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji kullanımının önemine dikkat çekti.

Avrupa Birliği, Uluslararası Enerji Ajansı ile iş birliği içinde hazırladığı dokuz maddelik tasarruf planını duyurdu. Plana göre vatandaşların benimsemesi halinde hane başına 450 Euro tasarruf edilebileceği öngörülüyor
Avrupa Birliği kıtanın Rus enerjisine bağlılığını kırmak adına vatandaşlarına üstlerini düşen görevi yerine getirme çağrısında bulundu. Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) ile iş birliği içinde hareket eden birlik, ısıtıcıların derecesini düşürmek ve arabaları daha düşük hızlarda kullanmaktan uzaktan çalışmaya kadar dokuz maddeyi içeren önlem paketini açıkladı. IEA Genel Direktörü Fatih Birol Avrupa Birliği ile birlikte yapılan webinarda yaptığı konuşmasında “İlk küresel enerji kriziyle karşı karşıyayız” ifadelerini kullandı.
Avrupalı devletler enerji tedariki için Rusya’dan uzaklaşarak nasıl bir çeşitlendirme stratejisini izleyeceklerini ulusal düzeyde tasarlamış durumdalar ancak şimdi plana bireyleri de dahil etmeyi deniyorlar. Yayımlanan rapora göre yapılabilecek tasarrufun boyutu olağanüstü olabilir. Eksiksiz olarak uygulanması halinde yıllık 17 milyar metreküp doğal gaz ve 220 milyon varil petrol tasarruf edilebileceği öngörülüyor. Bu rakamlar 120 süper tankeri doldurabilir ve Avrupa’da hane başına yıllık 450 Euro tasarruf edilmesiyle sonuçlanabilir. Diğer yandan önlemlerin benimsenmemesi halinde Birol sonuçların acı verici olabileceği konusunda uyarıda bulundu.

Kaynak: BLOOMBERG HT

Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, Almanya’nın “Rus enerji ithalatını tamamen sona erdirdiğini” ve Rusya’dan petrol ithalatını 2022 sonuna kadar durdurmayı planladığını açıkladı. Baerbock, Rus doğal gazına yönelik bir ambargonun petrol yasağını “takip edeceğini” söyledi. Alman yetkililer daha önce Rus gaz ithalatına son verilmesi için hedef tarih olarak 2024 ortasını göstermişti.
Almanya’nın Rus doğal gazına olan yoğun bağımlılığını, Katar’dan sıvılaştırılmış doğal gaz tedarik etmek için mart ayında varılan bir anlaşmanın yanı sıra mevcut ortaklardan artan gaz ve petrol ithalatıyla kısmen dengelenebileceği belirtiliyor. Ancak uzmanlar, Almanya’nın Rus enerjisi olmadan önemli ölçüde yüksek fiyatlar ile karşı karşıya kalabileceği konusunda uyarı yapıyor.

Kaynak: FORBES

Kömür fiyatları yılın başından beri yükseliyor. En büyük ihracatçı ülke Endonezya'nın ihracatı yasaklaması ve ardından Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin Avrupa'yı kömür almaya itmesi de fiyatları daha da yükseltiyor. Bu duruma dikkat çeken Dünya Kömür Birliği (WCA) Başkanı Michelle Manook, yüksek kömür fiyatlarının sürdürülemez olduğunu belirtti. Manook, Reuters’a verdiği demeçte, “Yüksek fiyatları sürdüremeyeceğiz çünkü bu kalkınma için iyi değil, hiç kimse için iyi değil" dedi.
Manook ayrıca mevcut dünya olaylarının enerji geçişini yeniden düşünmeye ittiğini vurgulayarak, “Hiç kimse sürdürülebilirlikten uzaklaşmıyor ama gerçekten elde etmeye çalıştığımız şeye karşı iddiamızı test etmek zorundayız" dedi. Manook, büyük finans kurumlarının kömürden uzaklaşmasına rağmen, yeni finansörlerin kömürü fonlamak için ortaya çıktığını da kaydederek, "Özel sermaye ve benzerleri gibi bir sürü yeni yükselen oyuncu var. Bu, kömür için finansman bulmanın daha zor olmadığı anlamına gelmiyor” diye konuştu. Çevreciler, atmosferi en fazla kirleten fosil yakıt olan kömürü kullanmanın iklim değişikliğini engellemenin önünde bir engel olduğu konusunda uyarıyorlar.

Kaynak: ENERJİ GÜNLÜĞÜ

Yunanistan, enerji krizine yönelik Avrupa Birliği’nin (AB) harekete geçmemesi durumunda, elektrik fiyatlarını baskılayacak ve tüketici üzerindeki etkilerini azaltacak tedbirler alacağını duyurdu.
Hükümet Sözcüsü Yannis İkonomu, düzenlediği haftalık olağan basın toplantısında, Ukrayna-Rusya savaşı sonrası ağırlaşan enerji krizine ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Krizle mücadele konusunda hükümetin atacağı adımların gelecek dönemde açıklanacağını belirten İkonomu, "AB'den ivedi ve acil bir karşılık gelmezse, elektrik fiyatına belirleyici bir müdahale için ulusal bir planımız olacak" dedi.
Yunanistan, geçen yıldan bu yana hane, işletme ve çiftçileri desteklemek için yaklaşık 4 milyar Euro tutarında elektrik sübvansiyonu uygulamıştı.

Kaynak: EURONEWS

Dijitalleşen Enerji Sektöründe İhtiyaç ve İş Modelleri Değişiyor

SHURA Enerji Dönüşüm Merkezi’nin "Türkiye'de Enerji Sektörünün Dijitalleşmesi Kapsamında İş Modellerinin, Teknolojilerin ve Gerekli Mevzuat Altyapısının Değerlendirilmesi" raporuna göre, enerji sisteminin dönüşümü ve yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üretimine geçiş, sektörde yaşanan dijital devrime paralel olarak gerçekleşiyor.
Enerji sektöründeki dijital dönüşüm yatırım anlamında birçok fırsat sunarken, bunların değerlendirilmesi için Türkiye'nin, mevzuat, sosyo-kültürel koşullar, finans, teknolojik altyapı, şebeke planlaması ve altyapısı, kentsel gelişim konularında stratejiler geliştirmesi gerekiyor. Enerji sektörünün dijital dönüşümünde nesnelerin interneti, yapay zeka, makine öğrenimi, büyük veri ve blok zincir başta olmak üzere robotik süreç otomasyonu, artırılmış gerçeklik gibi dijital teknolojiler sektörde yaygın kullanımlarıyla öne çıkıyor.

Raporun tamamına BURADAN ulaşabilirsiniz.