ELDER E-Bülten

11. Türkiye Enerji Zirvesi’nde açıklamalarda bulunan Türkiye'nin 2023 yılı yenilenebilir enerji hedefine şimdiden ulaştığını belirten Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez; elektrik üretim, iletim ve dağıtım sektörünün geçen yıl 21.6 milyar TL yatırım yaptığını söyledi. Dönmez, kış saati uygulamasıyla elektrikten 6 milyar TL tasarruf edildiğine de dikkat çekti.

Bakan Dönmez, bazı zorluklarla karşılaştıklarını belirterek, dünyada enerji fiyatlarının hızla yükseldiğini ve geçen yıldan bu yana petrolün yüzde 105, kömürün yüzde 300, doğal gazın ise yüzde 535 oranında rekorlar kırarak yükseldiğini vurguladı.

Elektrik, doğal gaz ve akaryakıt fiyatlarında yaptıkları sübvansiyonlarla (destek) vatandaşlara 127 milyar TL’lik destek sağladıklarını dile getiren Bakan Dönmez, “Biliyorsunuz geçtiğimiz hafta Cumhurbaşkanımız faturalardaki TRT Payı ve Enerji Fonu’nun kaldırıldığını açıkladı. Her iki fonun kaldırılmasıyla birlikte vatandaşımıza vereceğimiz destek yaklaşık 3 milyar TL olacak” diye konuştu.

Türkiye’nin yenilenebilir enerji kurulu gücünün ekim ayı sonu itibarıyla yaklaşık 53 bin MW’ye ulaştığını hatırlatan Bakan Dönmez, “Bugün kurulu gücümüzün yüzde 53,4’lük kısmı yenilenebilir kaynaklardan oluşuyor. 2020 yılında yenilenebilir enerji kurulu gücünü en çok artıran dünyada dokuzuncu, Avrupa’da dördüncü ülke olduk. 2020 yılının başından itibaren devreye alınan kurulu gücümüzün tamamına yakını yenilenebilir kaynaklardan oluştu” ifadelerini kullandı.

Bakan Dönmez, 2019 yılında yayımlanan 11. Kalkınma Planı’nda yer alan 2023 yılı için elektrik üretiminde 38,8’lik yenilenebilir kaynaklar payının hedeflendiğini anımsatarak, “Hamdolsun uyguladığımız politikalar sayesinde 2019 ve 2020 yılında yenilenebilir enerjinin elektrik üretimindeki payı yüzde 42’nin üzerinde çıktı ve 2023 hedefimize bugünden ulaşmış olduk. Bundan sonrası artık açık alan. Gidebileceğimiz son noktaya kadar ilerleyeceğiz” değerlendirmesinde bulundu.

Elektrik üretim sektörünün ekim ayı itibarıyla yaptığı yatırımın 8,5 milyar TL’ye ulaştığına dikkati çeken Dönmez, “Dağıtım sektörümüzde 2021-2025 döneminde ise 78 milyar TL’lik bir yatırım gerçekleştireceğiz inşallah. İletim sektörümüzde ise 2021-2023 döneminde 20 milyar TL’lik bir yatırım yapacağız” dedi.

Doğal gazda yatırımların durmayacağına vurgu yapan Bakan Dönmez, “Doğal gaz dağıtım ve iletim sektörümüz 2020 yılında 5,7 milyar TL’lik yatırımlarla altyapımızı modernizasyonu, rehabilitasyonunu yaptı bir yandan da mevcut ağlarımızı genişletmeye devam etti. 2021-2025 döneminde doğal gaz dağıtım ve iletimine 56,6 milyar TL’lik daha yatırım yapacağız” diye konuştu.

Karadeniz doğal gazını ele alarak, temmuz ayında Türkali-2 kuyusunun Rezervuar-2 ve Rezervuar-3 testlerinin başarıyla tamamladığını anımsatarak sözlerine şöyle devam etti:

“Bu hafta da Türkali-2 kuyumuzun Rezervuar-1 testinde günlük 650 bin metreküp gaz akışına ulaştık. Sakarya Gaz Sahasına ilişkin bütün mühendislik çalışmalarını tamamladık. Yüksek nitelikli boruların siparişlerini verdik. Alanında uzman, yetkinliği üst seviyede olan bir şirketle birlikte yürüteceğiz bu işi. 2022’nin baharında suyun altına boruları yerleştirerek ilk kaynağı vuracağız. Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan tarafından duyurulan, dördüncü sondaj gemisi 7. nesil bir gemi. Dünyada sadece 5 tane var ve biri artık bizde. Gemimiz inşallah önümüzdeki yılın bahar aylarında ülkemize doğru demir alacak.”

Kaynak: HABERTÜRK

“Kısa Zamanda Türkiye'ye Ciddi Batarya Yatırımı Gelecek”

11. Türkiye Enerji Zirvesi'nde Bloomberg HT'nin sorularını yanıtlayan Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Mustafa Yılmaz, Türkiye'ye çok kısa zaman içinde batarya alanında ciddi yatırımlar geleceğini söyledi. Yılmaz, "Türkiye'yi çok güzel yatırımlar bekliyor, gelecekte enerji üssü olacağız" diye konuştu.

Yılmaz, Bloomberg HT söyleşisinde kademeli elektrik tarifesi çalışmalarına ve BOTAŞ konusuna da değindi. Yılmaz kurul olarak kademeli elektrik tarifesi konusunda uzun zamandan beri çalıştıklarını, söz konusu modelin sosyal etkilerini analiz ettiklerini söyledi.

Kaynak: BLOOMBERG HT

New York'un yeni Belediye Başkanı Eric Adams'ın ilk üç maaşının tamamını Bitcoin olarak alacağını açıklaması ile birlikte kripto paraların geleceği yeniden gündemin üst sıralarını işgal etmeye başladı. Maaşını Bitcoin olarak almakla New York'u "kripto para sektörünün merkezi" haline getirme niyetine dikkati çeken Adams'ın bu adımı, Bitcoin madenciliğinin tükettiği elektrik sebebiyle eleştirilere neden oluyor.

AA muhabirinin Cambridge Üniversitesi tarafından yayımlanan Bitcoin Elektrik Tüketimi İndex'inden elde ettiği verilere göre, Bitcoin madenciliği yıllık yaklaşık 120 teravat (TW) elektrik tüketiyor. Verilere göre, altın araştırmaları için tüketilen elektrik miktarı ise yıllık 131 TW olarak gerçekleşiyor.

Bitcoin madenciliğinin elektrik tüketimi ülkelerin elektrik tüketimi ile kıyaslandığında ise kripto para, bütün ülkeler arasında en çok elektrik tüketenler listesinden 32. sırada yer alıyor. Listede ilk sırada 6 bin 875 TW yıllık elektrik tüketimi ile Çin yer alıyor.

Türkiye Elektrik İletim AŞ (TEİAŞ) verilerine göre ise Türkiye'de 2020'de 290 TW elektrik tüketimi gerçekleşti. Verilere göre Bitcoin'in elektrik tüketimi Türkiye'nin elektrik tüketiminin yaklaşık yüzde 41'ne denk düşüyor.

Kripto para birimi Bitcoin sisteminde yapılan bütün işlemler kripto para birimine bağlı bütün bilgisayarlarda kayıt ediliyor. Sistemde elektrik üretimine neden olan esas etmen ise madenci olarak adlandırılan ve bitcoin üreten kişiler oluyor. Madenciler çok fazla sayıda gelişmiş bilgisayar ile bu işlemleri yapmak zorunda oldukları için yoğun elektrik tüketimine neden oluyor.

Sınırlı bir para anlayışı ile Satoshi Nakamoto tarafından hayata geçirilen Bitcoin projesinde en fazla 21 milyon Bitcoin çıkarılabilecek. Online istatistik portalı Statista'da yer alan verilere göre, şu ana kadar 18,8 milyondan fazla Bitcoin çıkarılırken yaklaşık 2,1 milyon Bitcoin ise madenciler tarafından çıkarılmayı bekleniyor.

Kasım 2021 itibarıyla piyasada 7 bin 557 kripto para bulunurken tepedeki 20 kripto para toplam piyasanın yüzde 90'ınını domine ediyor. Koronavirüs salgını öncesine denk gelen Kasım 2019'da 2 bin 817 kripto para mevcuttu. Salgın sonrası ise kripto para sayısı yüzde 168 artarak büyük bir sıçrama yapmış oldu.

Kaynak: AA

Enerji Piyasaları İşletme AŞ (EPİAŞ) Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Karahan BloombergHT Fokus programına konuk oldu. Enerji piyasaları konusunda değerlendirmelerde bulunan Karahan, emtia fiyatlarında, özellikle enerji emtia tarafındaki artışın sebeplerinin, bu döneme özel bir şekilde Avrupa özelinde anomali olarak tanımlanabileceğini belirterek, “Ertelenmiş talebin bir anda ortaya çıkması, hızlı büyüme vb. bununla birlikte artan enerji talebine anlık cevap veremeyecek bir altyapı olması, enerji kuruluşlarının genelde hızla kurulabilen şeyler olmaması dolayısıyla da yansımasının fiyat olarak karşımıza çıktığını söyleyebiliriz” dedi.

Bütün piyasalarda olduğu gibi enerji piyasalarında da önemli tek göstergenin fiyat olduğunu belirten Karahan,  “Fiyatın yüksek ya da alçak olması değil, adil olması kavramı burada çok önemli. Türkiye’de şu anda spot piyasada -vatandaşa yansıyan fiyattan bahsetmiyorum- fiyatın adil olması ile ilgili beklenti büyük. Burada eğer maliyetler fiyatlara yansırsa herkes ona göre pozisyonunu alacak. Üretici de tüketici de ona göre kendini pozisyonlamaya çalışacaktır diye düşünüyorum”  ifadesini kullandı.

Karahan elektrik tarafında yapılabilecek her MW yenilenebilir kapasiteye ihtiyaç olduğuna işaret ederek, “Bunu her şekli ile desteklemek gerekiyor. Doğal gaz, kömür ve hatta nükleer dengeleyici unsurlar olarak bir tarafta olmalı. Çünkü COP26’nın temel konularından bir tanesi de yine nükleerden elektrik üretimi konusuydu. Karbon emisyonu açısından tek avantajlı baz yük santraller nükleer santrallerdir, bundan vazgeçme şansımız da yok” diye konuştu.

Karahan yenilenebilir enerji tarafında şu anda özellikle hızlanması gereken konunun hibrit yatırımlar olduğunu belirtti. Karahan, “Aslında yüksek fiyatlara daha önce maruz kalsaydık, verimlilik ile ilgili projeleri daha önce devreye alabilirdik. Verimlilik şu anda Türkiye’nin elindeki en önemli enerji kaynağı. En hızlı ve en ucuza devreye girebilecek enerji kaynağımız şu anda verimlilik. Buradaki potansiyeli şu anda tam kullanmıyoruz. Çok hızlı bir şekilde kullanmaya geçmemiz gerekiyor. Hatta burada daha radikal bir öneri yapacağım. Enerji verimliliği ile ilgili bazı konuların sanayide, ticarethanelerde ve evlerde zorunlu hale helmesi gerekiyor” değerlendirmesinde bulundu.

Avrupa’daki fiyatların bu kadar uzun süre yukarıda kalmasının geçici olduğunu düşünen bir kesimin olduğunu söyleyen Karahan, “Bu şok yavaş yavaş atılacak ve fiyatlar normalize olacak gibi görünüyor” beklentisini paylaştı. Karahan şu anda dolar bazında Türkiye’deki spot elektrik fiyatlarının Avrupa’nın yarısı seviyelerinde olduğunu ve Türkiye’nin fiyat şokunu yaşamadığını belirtti.

Kaynak: EPİAŞ

Doğu Anadolu Bölgesi'ndeki 7 ilde enerji hizmeti veren Doğu Aras Enerji Yatırımları AŞ'nin, hisse başı 110 TL’den halka arz başvurusu, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından onaylandı.

Bünyesinde yer alan Aras Elektrik Dağıtım AŞ ve (Aras EDAŞ) Aras Elektrik Perakende Satış AŞ   (Aras ESPAŞ) ile Doğu Anadolu bölgesinde Erzurum, Erzincan, Kars, Ağrı, Iğdır, Ardahan ve Bayburt illerinde enerji dağıtım hizmeti veren Doğu Aras Enerji Yatırımları A.Ş, hisselerinin halka arzı için Sermaye Piyasası Kurulu’na (SPK), başvurdu. Sermaye Piyasası Kurulu, Doğu’da 7 il ve 58 ilçede 1 milyondan fazla aboneye hizmet veren Doğu Aras Enerji Yatırımları AŞ'nin hisse başı 110 TL’den halka arz başvurusunu onayladı.

Sermaye Piyasası Kurulu haftalık bülteninde yer alan bilgilere göre; Doğu Aras Enerji'nin halka arzında, şirketin ortaklarından Kiler Holding'e ait 6.700.000 TL ve Çalık Enerji Sanayi ve Ticaret'e ait 6.700.000 TL olmak üzere toplam 13.400.000 TL nominal değerli (C) grubu payların satışı yapılacak. Hisseler 110 TL sabit fiyattan satılacak, ek pay satışı yapılabilecek.

67 milyon TL sermayesi bulunan Doğu Aras Enerji'nin halka arzında 1 TL nominal bedelli paylar 110 TL sabit fiyat üzerinden satışa sunulacak. Halka arz sürecinde, hisselere fazla talep gelmesi halinde Kiler Holding'in sahip olduğu 1.340.000 TL ve Çalık Enerji Sanayi ve Ticaret'in sahip olduğu 1.340.000 TL olmak üzere toplam 2.680.000 TL nominal değerli (C) grubu payların ek satışı gerçekleştirilebilecek.

Doğu Aras Enerji yönetiminden yapılan açıklamada teknolojiye yapılan dev yatırımlar sayesinde milyonlarca insana ışık olunduğu belirtilerek, “ Türkiye'nin ikinci büyük hizmet bölgesinde Türkiye'yi bir baştan bir başa yaklaşık 40 kez kat edecek 60 bin kilometre hat uzunluğumuz, kesintisiz hizmet için dev araç filomuz, iki bini aşkın istihdam, ortalama 2 milyon 200 bin kişiye ulaştırdığımız enerjiyle ülkemiz için varız. Bünyemizde son 5 yılda 1 milyar 148 milyon TL yatırım yapıldı. Hizmetlerimiz yüzlerce teşekkür ve ödül aldı. ISO 50001 belgeli dağıtım şirketimiz, yeni nesil teknoloji İHA ile haritalama yapan ilk dağıtım şirketi olma özelliği taşımakta” ifadelerine yer verildi.

Samsun, Ordu, Çorum, Amasya ve Sinop illerinde kaliteli, kesintisiz ve sürdürülebilir elektrik hizmeti kapsamında 7/24 faaliyet gösteren Yeşilırmak Elektrik Dağıtım AŞ (YEDAŞ), insan kaynağına yaptığı yatırımları ve yenilikçi kurumsal uygulamaları ile Great Place to Work® Harika İş Yeri Listesi’nde yer aldı.

Tam 97 ülkede, 30 yıldan fazla süredir iş yeri kültürü ve çalışan deneyimi üzerine hizmet veren, bu anlamda uzmanlaşmış global bir otorite olarak kabul edilen Great Place to Work® Enstitüsü’nün gerçekleştirdiği programa katılan YEDAŞ, katılım sağladığı ilk yılda büyük bir başarıya imza attı. YEDAŞ, Great Place to Work® Türkiye Enstitüsü tarafından yapılan değerlendirmeler ve analizler sonucunda, yüksek güven kültürüne sahip harika iş yeri kriterlerini sağlayarak "Great Place to Work® Certified" olarak anılmaya hak kazandı.

Elde edilen büyük başarı ile ilgili açıklamada bulunan YEDAŞ Genel Müdürü Hasan Yasir Bora, “Kaliteli ve kesintisiz enerji tedariği doğrultusunda tüketicilerimize en iyi hizmeti sunmak anlayışı çerçevesinde çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bu inancımız ışığında tüm insan kaynakları çalışmalarımızı, ‘insan odaklı şirket olma ve güven kültürü oluşturma’ stratejimiz ile hayata geçiriyoruz. İş sağlığı ve güvenliği, motivasyon, güvenilirlik ve aidiyet duygusu odağı tüm insan kaynakları stratejimizin temelini oluşturuyor. Çalışma politikalarımız, uygulamaya aldığımız yenilikçi yaklaşımlar ile yarattığımız güçlü kurum kültürü sayesinde, çalışanlarımıza verdiğimiz değeri tescillettirerek önemli bir başarı elde ettiğimizi düşünüyorum. Great Place to Work sertifikalı iş yeri olmamız, bizleri ve çalışanlarımızı gururlandırırken, bu apoleti korumak adına bundan sonra yapacağımız çalışmalar için de güç ve enerji topluyoruz. Değerli çalışanlarımızın katkılarıyla ve özverili çalışmalarımızın sonucunda “Great Place to Work® harika iş yeri Listesi’ne girmenin gururunu hep birlikte yaşıyoruz” diye konuştu. 

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu, iki yılda bir güncellenen ve üye ülkelerdeki enerji altyapılarını birbirine bağlamayı amaçlayan Trans-Avrupa Enerji Ağı düzenlemesi çerçevesinde ortak çıkar sağlayan projeler listesini açıkladı.

Açıklamada, AB enerji piyasasının güçlendirilmesi ve arz güvenliğinin artırılmasını amaçlayan sınır ötesi altyapı yatırımlarını içeren listede, toplam 98 projenin yer aldığı bildirildi. Projelerin 67'sinin elektrik iletim ve depolama, 20'sinin doğal gaz, 6'sının karbondioksit depolama ve 5'inin de akıllı şebeke alanında olduğu kaydedildi.

Söz konusu projelerin AB ülkelerindeki izin ve onay süreçlerini kolaylaştırılacağı ve projelere AB fonlarından mali destek sağlanabileceği ifade edildi.

Açıklamada, listede belirlenen doğal gaz projelerinin enerji arz güvenliğini sağlamak için gerekli olduğu belirtilerek söz konusu yatırımların iki yıl önce hazırlanan listede de yer aldığı bilgisi paylaşıldı.

Liste, bu aşamadan sonra Avrupa Parlamentosu (AP) ve AB Konseyi'ne onay için sunulacak. Söz konusu kurumların 2 ay içinde listeyi onaylaması veya reddetmesi gerekiyor.

Kaynak: DÜNYA

FT Commodities Asia Summit'te konuşan emtia ticareti devi Trafigura'nın CEO'su Jeremy Weir Avrupa'daki gaz rezervlerinin yetersiz olduğuna dikkat çekerek bundan dolayı Avrupa ülkelerinin bu kış elektrik kesintisi riski altında olduğunu vurguladı.

Weir, "Açık konuşursak, şu anda yeterince gazımız yok, kış dönemi için depolama yapmıyoruz. Dolayısıyla, soğuk bir kış olması halinde, Avrupa'da elektrik kesintileri yaşayabileceğimiz konusunda gerçek bir endişe taşıyoruz" ifadelerini kullandı.

Gazprom şirketi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Avrupa'daki depolama tesislerine yönelik doğal gaz tedarikini artırma talimatını geçen hafta başında yerine getirmeye başlamıştı. Ancak şirket, Aralık ayı için daha düşük boru hattı kapasitesi rezerve etmişti.

Bazı Avrupalı vekiller, Gazprom'un bu adımı Almanya'ya Kuzey Akım-2 hattının işletme izni düzenleme sürecini hızlandırmak için baskı aracı olduğunu öne sürmüş, Rus tarafı bu iddiaları yalanlamıştı.

Kaynak: SPUTNIK NEWS

Almanya Başbakanı Angela Merkel, Reuters haber ajansına verdiği röportajda nükleer enerjiden çıkmakla ülkesinin doğru olanı yaptığını söyledi. "Elbette kömürden ve nükleer enerjiden vazgeçerek şimdi enerji dönüşümünü başarmak gibi iddialı ve çetin bir ödevle karşı karşıya olduğumuz doğrudur" diyen Merkel, "Ancak bunu doğru yaparsak ülkemizin bunun karşılığını alacağı da bir o kadar doğrudur" ifadelerini kullandı. Merkel, iklim değişikliğiyle mücadele nedeniyle yatırımcılarda nükleer enerjiye yeniden büyük bir ilgi oluşmasını beklemediğini söyledi.

Fransa'da enerji şirketlerinde devletin payının büyük olması nedeniyle durumun farklı olduğunu kaydeden Merkel, nükleer santrallere özel yatırımların dünya genelinde sınırlı olduğunu belirtti. Merkel "İnşaat halindeki reaktörlerde sık sık masraf artışları ve gecikmeler yaşanıyor" dedi.

Radyoaktif atıkların kalıcı olarak nerede depolanacağı sorusuna net bir yanıt verilemediğine dikkat çeken Merkel, "Nükleer enerjinin kWh’lik birim fiyatı offshore rüzgar enerjinin birim fiyatından daha düşük değil" diye konuştu.

Kaynak: REUTERS

Çin'in elektrik, çelik, çimento ve kömür kimyasal üretimi de dahil olmak üzere başlıca kömür tüketen endüstrilerinin kömür tüketimlerinin 2024 yılında zirveye ulaşması bekleniyor. Çevre Bakanlığı'na bağlı Çin Çevre Planlama Akademisi yaptığı açıklamada, bu dört sektörde kömür kullanımının 2,5 milyar ton ile zirveye çıkabileceğini belirtti.  Çin'de bu dört sektör Çin'deki toplam kömür tüketiminin yüzde 86'sından fazlasını ve toplam karbon emisyonlarının yüzde 70'inden fazlasını oluşturuyor.

Akademi'nin öngörülerine göre çimento ve çelik sektörlerinde kömür kullanımı zirvede. Elektrik talebiyle paralel ülkede kömür kullanımının daha da artabileceği belirtiliyor. Çin'in toplam elektrik üretiminin yüzde 60'ı kömür santrallerinden sağlanıyor. Pekin yönetimi, 2024'ten itibaren kömür kullanımını azaltacağını, karbon emiyonunun ise 2030'da zirve yapacağını açıklamıştı. Çin Çevre Planlama Akademisi'ne göre kömür kullanımının azaltılabilmesi adına bu 4 sektörün toplamda 3,7 trilyon dolar yatırım yapması gerekiyor.

Kaynak: REUTERS

Küresel Yenilenebilir ve Düşük Karbonlu Gaz Raporu

International Gas Union & Uluslararası Gaz Birliği tarafından hazırlanan ‘Küresel Yenilenebilir ve Düşük Karbonlu Gaz Raporu’na göre hem biyogaz hem de biyometan toplam küresel üretimi yaklaşık 400 TWh düzeyinde. Diğer bir ifadeyle bu toplam küresel doğal gaz üretiminin yalnızca yüzde 1’i civarında. Bu üretimin yarısından fazlası Avrupa’daki birkaç ülkede yoğunlaşırken yüzde 25’i ise Çin’de gerçekleşiyor. Sürdürülebilir biyogaz potansiyeline ilişkin yapılan bir tahminde, yaklaşık 20 katlık büyüme öngörülüyor. Bu da küresel doğal gaz talebinin yaklaşık yüzde 20’si demek.  Ancak veri tabanı, bu potansiyelin gerçekleşmesi için yakın dönemde geliştirilmekte olan projelerin yeterli olmadığını gösteriyor.

Raporun tamamına buradan ulaşabilirsiniz.