Elektrik dağıtım şirketleri, 2016 yılı yatırım sonuçlarını açıkladı. 2016 yılı yatırım yükümlülükleri olan 3,5 milyar TL üzerinde bir yatırım gerçekleştirdiler. Şirketlerin sadece şebeke yatırımları 3,7 milyar TL tuttu.
ELDER Yönetim Kurulu Başkanı Serhat Çeçen, 2017 yatırımlarını da yine bütçe yükümlülüklerinin üstünde planladıklarını vurguladı. 2017 yatırım yükümlüklerimiz 4 Milyar TL seviyesinde. Dağıtım şirketlerimizin 2017 planlaması ise 5 milyar TL seviyesinde bulunuyor.
Çeçen, “Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak’ın ELDER Sektör Toplantısı’nda belirlediği hedefi yakalamayı planlıyoruz. Bu yatırım büyüklüklerini 2020 yılına kadar devam ettirmeyi ve şebekemizin büyük bir bölümünü yenilemiş olmayı hedefliyoruz” diye konuştu.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak’ın, “Önce vatandaş memnuniyeti” vizyonu doğrultusunda harekete geçen elektrik dağıtım şirketleri hedef büyüttü. ELDER Yönetim Kurulu Başkanı Çeçen, yeni hedefler kapsamında şebeke yatırımlarının birincil öncelik olarak ele alındığını açıkladı. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından şirketlere 2016-2020 döneminde 18 milyar TL yatırım yükümlülüğü getirildiğini hatırlatan Çeçen, “Şirketler bu yatırım yükümlülüklerinin yaklaşık yarısını ilk iki yıl içinde yakalamayı ve geçmeyi hedefliyorlar. Şebeke yatırımları müşteri memnuniyetini artıran en önemli unsur. Yatırımlar arttıkça kesintiler azalıyor. Tüketicilerin ihtiyaç duyduklarında şirketlere daha hızlı ve kolay ulaşması da bir diğer önemli hedef. Tüketiciler sadece çağrı merkezlerinden değil, internet sitesi, mobil uygulamalar ve sosyal medya üzerinden de elektrik dağıtım şirketlerine taleplerini aktarabilecek” diye konuştu.
ELDER - Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği tarafından geçtiğimiz günlerde 10’uncusu düzenlenen ‘Sektör Toplantısı’nın ardından gazetecilere açıklama yapan ELDER Yönetim Kurulu Başkanı Serhat Çeçen, 2016 yılı yatırım gerçekleşmeleri konusunda bilgi verdi ve hizmet kalitesini artırmak adına yatırımlar başta olmak üzere elektrik dağıtım şirketleri 2017 planlamalarını anlattı.
YATIRIMDA ARTIŞ
ELDER Yönetim Kurulu Başkanı Serhat Çeçen, elektrik dağıtım şirketlerinin 2016-2020 yıllarını kapsayan Üçüncü Uygulama Dönemi’nde toplam 18 milyar TL’nin üzerinde yatırım yükümlülüklerinin bulunduğunu, bu rakamlar ile sektörde bu zamana kadar yapılan en yüksek yatırım harcamalarına imza atacaklarını vurguladı.
Elektrik dağıtım şirketlerinin 2016 yılında sadece şebeke yatırımları 3,7 milyar TL tuttu. Çeçen, şunları söyledi:
“Yatırımlar, sunduğumuz elektrik dağıtım hizmeti kalitesini artırmanın ilk ve en temel adımı. Özel sektör olarak hizmet kalitesini yükseltmeden müşteri memnuniyeti yakalamanın mümkün olmadığını biliyoruz. Bu nedenle kamu dönemine göre 3 misli daha fazla yatırım yapıyoruz. İlk olarak şebeke yatırımlarına odaklandık. Trafoları, direkleri ve hatları yeniliyor, kabloları yer altına alıyoruz. Şebekemiz yenilenince teknoloji yatırımlarına büyük hız vereceğiz. 2019 yılı itibariyle şebekede teknoloji yatırımlarının ağırlığının artmasını hedefliyoruz.
Türkiye Akıllı Şebeke Yol Haritası çalışmasını bu yıl tamamlıyoruz. EPDK ile birlikte, 2018 yılından itibaren teknoloji yatırımlarını bölgesel dinamikleri de dikkate alarak planlayacağız, 2019 itibariyle ise hayata geçireceğiz. Teknoloji yatırımları kesintilerden anında, hatta kullanacağımız sensörler sayesinde daha arıza yaşanmadan haberdar olmamızı sağlayacak. İleri teknoloji kullanımı, önleyici bakım faaliyetlerini yapmanızı kolaylaştırıyor. Ancak elinizde 30 yıllık bir trafo varsa önce onu değiştirmelisiniz, sonra yeni trafonuzun arızalanmaması için düzenli bakım faaliyeti yürütmelisiniz. İşte bu aşamada teknoloji kullanımı azami fayda yaratıyor.”
SEKTÖR TOPLANTISI SONUÇLARI
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak tarafından Sektör Toplantısı’nda açıklanan anket sonuçlarını hatırlatan ELDER Yönetim Kurulu Başkanı Serhat Çeçen, sonuçların elektrik dağıtım şirketlerinin motivasyonunu artırdığını ifade etti. Çeçen, “Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak’ın 2017 hedefleri zorlu ancak ulaşacağımızdan emin olduğumuz hedeflerdir” diye konuştu. Müşteri memnuniyetinin yüzde 80 oranına çıkması için başta yatırımlar olmak üzere her süreci azami bir gayret ile yürüttüklerinin altını çizen Çeçen, şunları söyledi:
“Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak’ın sunumunda da yer aldığı üzere elektrik dağıtım hizmetlerinden memnun olduğunu ifade edenlerin oranı yüzde 53 arttı. Bu doğru yolda olduğumuzu gösteriyor. Memnuniyet seviyesinin en düşük olduğu bölgelerin yoğun kaçak mücadelesi yapılan iller olduğunu belirtmek isterim. Kırsal bölgelerde şehirlere göre memnuniyetsizlik oranı yükseliyor. Bu kırsaldaki şebekelerin daha eski olmasından kaynaklanıyor. 2017-2018 yıllarında kırsal bölgelerde ilave yatırımlar yapılması suretiyle bu konuda gerekli adımlar atılacak. Vatandaş nezdinde elektrik kesintilerinde son bir yılda önemli azalma oldu.
“AMACIMIZ HİZMET KALİTESİNİ YÜKSELTMEK”
Anket sonuçlarındaki iyiye gidişin tüm şirketleri motive ettiğini ve doğru yolda olduklarını gösterdiğini ifade eden Çeçen, “Daha gidilecek yol olduğunu her zaman vurguluyoruz. Kesintisiz kaliteli elektrik dağıtım hizmeti sunmak için ne gerekiyorsa yapıyoruz, daha da iyisini yapacağız. Hizmet kalitesi yükseldikçe vatandaşlarımızın memnuniyeti de artacaktır.”
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, çocuklara enerjiyi Ali ve robotu Volt ile anlatacak. 4 ve 5’inci sınıflara dağıtılan “Ali’nin Enerji Serüveni” isimli dergi ile çocuklarda enerji kaynakları, elektriğin üretimi, çevre ve enerji ilişkisi, enerji verimliliği gibi konularda farkındalık yaratılması amaçlanıyor.
"Ali'nin Enerji Serüveni" adlı dergi, 4 ve 5'inci sınıf öğrencilerine karne gününde dağıtıldı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, çocuklarda enerji kaynakları, elektriğin üretimi, çevre ve enerji ilişkisi, enerji verimliliği gibi konularda farkındalık ve bilinç oluşturmak istiyor. Bakanlık, aynı zamanda çocukların kendilerini özdeşleştirecekleri bir karakterle çocukları araştırmaya, bilime ilgi duymaya teşvik etmeyi de amaçlıyor.
ÇOCUKLAR ENERJİ KAYNAKLARINI ÖĞRENECEK
Dergi, bilime ve araştırmaya meraklı Ali'nin evde kendisine yardımcı "Volt" adında bir robot icat etmesi ile başlıyor. Robotuna önce pillerle enerji sağlayan Ali, sürekli pilleri bittiği için doğrudan fiş ile robotunu elektriğe bağlıyor.
Evde faturadaki yükselişin ardından Ali alternatif enerji kaynakları aramaya başlıyor. Dergiyi okuyan çocuklar, kömür, doğalgaz, rüzgâr, güneş, hidroelektrik, jeotermal ve nükleer enerji kaynaklarını Ali ile birlikte araştıracak, bu kaynakların elektrikten başka hangi amaçlarla kullanıldığını öğrenecek.
NEWTON’DAN İBN-İ SİNA’YA BİLİM ADAMLARI DA TANITLIYOR
Sadece enerji değil, Ali'nin ablası Mine ile çocukların çevre hassasiyeti kazanmaları amaçlanıyor, çocuklara bu alanda basit görevler veriliyor. Dergide Newton, Galilei, İbn-i Sina, Hazerfen Ahmet Çelebi gibi bilim adamları da tanıtılıyor.
Kaynak: Sabah Gazetesi
Bünyesindeki ADM EDAŞ ve GDZ EDAŞ ile Aydın, Denizli, Muğla, İzmir ve Manisa’da elektrik dağıtım hizmetini üstlenen Bereket Enerji Grubu’nun Yönetim Kurulu Başkanı Ceyhan Saldanlı, Enerji Günlüğü’nün sorularını yanıtladı. Saldanlı, şirketlerin Ar-Ge yatırımlarını esas faaliyet olarak görmesi gerektiğini vurguladı.
Röportajın tamamını buradan okuyabilirsiniz.
Bereket Enerji Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Ceyhan Saldanlı ile Grubun merkezinin de bulunduğu Denizli’de buluştuk. Ziyaret kapsamında Grubun Denizli Organize Sanayi Bölgesi’ndeki (OSB) güneş paneli fabrikası ile yakın geçmişte özelleştirme yoluyla devraldığı Güney ilçesindeki Adıgüzel Barajı ve Hidroelektrik Santrali’ni de yerinde inceleme imkanı bulduk. Ceyhan Saldanlı’ya, dünyada ve Türkiye’de enerji sektörünün durumunu, teknoloji enerji ilişkisini, yerli ve yenilenebilir kaynakların desteklenmesini ve elektrik şebekelerinin geleceğini de içeren çeşitli konulardaki görüşlerini sorduk.
Yenilenebilir enerji yatırımlarına nasıl bakıyorsunuz?
Bundan 10, hatta beş yıl önce güneş enerjisi yatırımları fizibıl görülmeyen bir yerdeydi. Ama teknolojik gelişmelerle birlikte fosil yakıtlarla üretilen elektriğe rakip olabilecek noktaya geldi. Bu heyecan verici bir gelişme.
Peki nereye doğru ilerleyecek gelişmeler?
Şu anda yenilenebilir kaynaklara dayalı elektrik üretimindeki önemli eksikliklerden birisi, ne zaman ve ne kadar üretileceğinin kontrol edilemeyişi. Güneş varsa elektrik var, güneş yoksa yok. Rüzgar varsa elektrik var, esmiyorsa yok. Bu da depolama sistemleriyle geliştirilebilecek bir konu. Bu konuda gelişmeler yeterli değil ama ileride olmayacağı anlamına gelmiyor, olacak.
Şebekelerin yapısıyla yenilenebilir arasında nasıl bir ilişki var?
Her zaman, her saat bir elektrik kullanıcısı bulunur. Şebeke ne kadar güçlü ise her an elektriği tüketecek birilerini bulabilirsiniz. Bazen “yenilenebilir enerjiler gelişti, şebekeye ihtiyaç yok” deniliyor. Depolama da çıkarsa herkesin kendi işini göreceği söyleniyor. Ama bunlar hayal. Tam tersine, şebekelere daha çok iş düşüyor.
Neden ve nasıl?
Çünkü yerinde üretim-yerinde tüketim, yüzlerce binlerce santralin entegre çalışmasını gerektirecek akıllı bir şebekeye ihtiyacı arttırıyor. Şebeke ne kadar iyi ise yenilenebilir enerjiye o kadar fazla destek olabilirsiniz. Şebeke ile yenilenebilir enerjiler birbirini destekleyen konular. Akıllı şebekenin konularından biri dağıtık üretim ve tüketime imkan vermek. Burada gece iken başka yerde güneş oluyor. Elektrik üretilen yerde tüketilmiyor ama tüketilen noktaya şebekeyle gönderebiliyorsunuz.
Ama şebekelerin bir maliyeti var...
Şebekeler, depolama sistemlerinden daha ekonomik. Şimdi böyle, bence ileride de böyle olacak. Bu insanların bugüne kadar çok tartıştıkları bir konu olmadığı için söylemek istedim. Elektriğin her zaman aktığının tersine, üretildiği yerden kaynağa doğru akması da gerekecek. Bu da daha karmaşık şebeke yönetim sistemlerinin geliştirilmesini beraberinde getirecek.
Enerji meselesinin önemini sizden dinleyebilir miyiz?
Enerji, hayatımızın her alanında çok önemli. Enerjinin kesintisiz şekilde sağlanması, hayatın sürdürülebilirliği için önemli. Enerji iş yapabilme yeteneği demek. Bu da gelişmişlikle alakalı. Ne kadar gelişmişseniz o kadar çok iş ve üretim yapıyorsunuz demektir.
Türkiye’de enerjinin durumu?
Türkiye son 10-12 yılda inanılmaz bir şeyi başardı. Belki başka alanlarda da başarı var ama enerji sektöründe üretim sıralamasında şebeke büyüklüğünde ilk 30 ülke arasında yokken şimdi dünyada 13. sıraya geldik. 80 bin megavat’a (MW) varan bir üretim gücü oluşturduk. 29 binden 80 bine ulaştık. Bu kadar hızlı bir gelişme sağlamış başka bir örnek yok.
Bu başarı nasıl yakalandı?
Hiç şüphe yok ki tüm bunları, özel sektörün devreye girip kaynaklarını seferber etmesi ve serbest piyasanın düzenlemeye tabi başarısı olarak görmek lazım. İşimiz bitti mi, bitmedi. Hem üretimdeki büyümenin, hem de şebekelerdeki yatırımların sürmesi lazım.
Enerjinin hangi alanında ne tür yatırımlar öncelikli?
Akıllı şebekelerin oluşması lazım. Artık belki önümüzdeki dönemde aynı şebekeden çok maksatlı, enerji dışı amaçlarla da faydalanmak mümkün olacak. Bilgi ve enerji aynı şebeke üzerinden dağıtılacak, iletilecek, beslenecek diye düşünüyorum. Akıllı şebekeler, akıllı evler geleceğin planlanmasında var. Dünyayı heyecan verici bir geleceğin beklediğini düşünüyorum. Ama bunlar enerji şirketlerinin yokluğunda değil, bilakis daha güçlü enerji şirketleriyle olacak.
Teknoloji-enerji ilişkisi nasıl?
Bugün hayatımıza giren pek çok alet 20 yıl önce yoktu. Cep telefonlarındaki ve arabalardaki yenilikleri henüz tam öğrenemeden daha yenisi geliyor. Bu insana büyük bir hareket imkanı ve yetenek kazandırıyor. Artık dünyada söz sahibi olmak demek, bu konularda söz sahibi olmakla eşit görülmeli.
Teknolojiyi üretmekle kullanmak başka şeyler...
Nüfusumuzun genç olması teknolojiye yatkınlığı arttırıyor. Kullanmak önemli ama daha da önemlisi üretmek tabii... Üretici olmak için gayret sarfediliyor. TÜBİTAK’ın çalışmaları ortada. 10 yıl öncesine göre Ar-Ge harcamalarımız ve aldığımız patent sayısı çok daha yüksek. Türkiye bu konularda da en fazla ilerleyen ülkelerden birisi. Gecikmişiz, farkı kapatmak için aceleciyiz. Acele de etmeliyiz zaten.
Sizin bu konularda ne tür girişimleriniz var?
Güneş paneli fabrikasını kurduk, çalışıyor. Hücre üretimiyle ilgili hazırlıklarımız sürüyor. Kısa sürede üretime geçeceğiz. Artı teknolojik Ar-Ge çalışmaları yapıyoruz. Bereket Enerji uluslararası Ar-Ge çalışmalarının bir parçası. Yıllarca ABD’deki bir üniversitesinin laboratuvar giderlerini karşılayarak batarya konusundaki Ar-Ge çalışmalarına destek olduk. Bilim uluslararası bir şey. Oradaki bilim insanlarıyla birlikte çalışmanın faydalarını yakalamaya çalıştık. Şu anda yerel üniversitelerle aynı şeyleri yapıyoruz.
Ar-Ge hem uzun vadeli hem de yüksek maliyetli değil mi?
Güneşte Ar-Ge yapmayacaksanız yatırım yapmak çok riskli. Çünkü yatırım yaptığınız teknoloji en fazla üç-dört yıl içinde eskiyor. Yatırım yaparken bunu göz önünde bulundurmanız gerekiyor. Yoksa yatırımını yaptığınız teknoloji kendisini geri ödeme fırsatı bulmadan eskiyecektir. Biz, esas katma değerin Ar-Ge’de olduğunu bildiğimiz için bunu aslında bir görev addediyoruz. Teknoloji açısından önde gelen ülkeler arasına girmemiz kolay değil. Tabii risk var. Peki riski kim almalı? O riske karşı donamını bulunan firmalar almalı. Biz mühendis sayımızla, uluslararası bağlantılarımızla en iyilerden olduğumuz için bunu görev olarak kabul ediyoruz.
En iyi derken bunu biraz açar mısınız?
Sadece güneşte değil, elektrikte dağıtımdan üretime kadar her alanda ya teknolojiyi kendimiz üretiyoruz ya da uluslararası bilgilerle kurduğumuz altyapıyı kendi insanımız eliyle yapmaya çalışıyoruz. Eğer üretmiyor ve teknoloji üzerine çalışmıyorsanız bu işler sürdürülebilir değil. Her türlü faaliyetin sürdürülebilirliğinin baş koşulu yeniliklere açık olmak, buna harcama yapmak, yeni buluşlara davetiye çıkarmak, donanımı hazırlamak ve bu süreçleri yönetmek. Aksi takdirde gelişmelere ayak uyduramazsınız.
Ar-Ge çalışmalarına ağırlık verdiğini söyleyen çok kişi ve kurum var...
Biz Ar-Ge de yapıyoruz demek yetmez. Ar-Ge, üretim faaliyetinin tamamlayıcısı değil esasıdır. Önce Ar-Ge yapıp sonra üretimini yapmalısınız. Bu bir stratejidir, hayat tarzıdır, çalışma prensibidir. Bunların önceliğini hiç unutmamak gerek. Ve uluslararası arenadaki gelişmelerden de kopmamak lazım.
Araba Mercedes-Benz Energy, enerji depolama sistemleri ile Birleşik Krallık’ta evlere girecek.
Araba üreticileri elektrikli otomobillerini pazara sunmak için yarışıyor. Bu yarışın tek unsurunu elektrikli arabalar oluşturmuyor; enerji depolamayı sağlayacak bataryaların eve girmesi için de büyük bir yarış söz konusu.
Bu alanda haberlerden bir tanesi Mercedes Benz-Energy’den geldi. Mercedes, paneller ve türbinler ile üretilen enerjinin depolanmasını sağlayan, enerji depolama üniteleri geliştirdi. Her bir batarya paketi 2,5 kWh kapasiteye sahip olurken sistemin modüler yapısı toplam kapasitesi 20 kWh olacak şekilde geliştirildi. Her birim, kompakt bir blok yapıda olurken duvara monte edilebileceği kaydedildi. Sistemin fiyatının ise standart bir evde, kurulum da dahil olmak üzere yaklaşık 10 bin ABD doları olacağı ifade edildi.
ABD PİYASASINA DA GİRECEĞİZ
Konu ile ilgili açıklama yapan Mercedes-Benz Elektrik/Elektronik Geliştirme Başkanı Haral Kröger, şunları söyledi:
“Enerji depolama ünitelerimize muazzam ilgi var. Şimdiden çok sayıda sipariş aldık. Önümüzdeki aylarda hem Almanya'da hem de uluslararası pazarda satışları artırmaya ve büyütmeye devam edeceğiz. Bataryaların ABD'de de piyasaya çıkması planlarımız arasında yer alıyor.”
Kaynak: newatlas.com
Haftanın Makalesi
Şebeke Regülasyonun “En İyi Uygulamalarının Bileşenleri"ni Keşfetmek: Elektrik Endüstrisi Örneği
Yazarlar: Aoife Brophy Haney /
ESRC Electricity Policy Research Group and Judge Business School, University of Cambridge
Michael G. Pollitt /
ESRC Electricity Policy Research Group and Judge Business School, University of Cambridge
Bu raporda, 40 ülkedeki regülatörlerin anket yanıtları ‘en iyi uygulama indeksi’ ile araştırıldı. Araştırmanın sonuçları, siyasi ve ekonomik kurumların yanı sıra komşu ülkeler ve bu ülkelerdeki regülatörlerin davranışlarının belirleyici olabileceğini gösterdi.
Rapora buradan ulaşılabilir.
Dünyanın Elektrik Gündemi
- Geçen haftaki 2050’ye elektrik piyasa tasarımı toplantısında; “kayıp para problemi gelecekte, geçmiş bir konu olabilir”, “kapasite için bir bedel hala tartışmalı”, “tüketici istediği güvenilirlikte ücret ödemek isteyebilir”denildi.
- Çin, ABD Afrika’da elektrik yatırımları için birlikte hareket ediyor. Avrupa’da “EU Electrify Africa Hotspot” kursun. Sahra altı Afrika’da kişi başı elektrik tüketimi 201 kWh. Kuzey Afrika’da bile 1500 kWh/kişi. Etiyopya’da hatta 70 kWh/kişi, Tanzanya’da 100. Tabii fatura ödeme oranları da çok düşük. Reform şart.
- İngiltere’de koalisyon çıkınca Centrica hisseleri %3 değer kazandı. Sebebi de muhafazakarların kontrolündeki İngiliz hükümeti, elektrik fiyatlarını sınırlayıcı bir plan önermişti. Önceliklerde geri düştü. Corbyn de dağıtım ve iletimi devletleştirecek ve rekabet etmesi için devlet şirketi kuracaktı.
- Dünyanın en büyük elektrik dağıtım şirketleri ve dağıtık yenilenebilir sektörü (PowerForAll)
Türkiye’de abidelerin aydınlatılması 1933’te mi başladı (Ameli Elektrik, 1934, Ekim)
