ELDER E-Bülten

IC İÇTAŞ Enerji Yönetim Kurulu Başkanı Serhat Çeçen, 2016 yılında elektrik üretiminin yaklaşık yüzde 49’unun yerli kaynaklardan karşılandığını hatırlatarak, “Yerli kaynakların payının daha da yukarılara çekilmesi ile hem enerji arz güvenliğinin temini hem de ülkemizin cari dengelerinin daha sağlıklı bir zemine oturması mümkün olacak” diye konuştu.

Serhat Çeçen, Trakya Elektrik Dağıtım A.Ş. (TREDAŞ) Genel Müdürlüğünde ulusal gazetelerin enerji muhabirleri ile biraraya geldi. Türkiye’nin enerji potansiyelini değerlendiren Çeçen, Yeniköy-Kemerköy kömür santrallerine ilişkin açıklamalarda bulundu.

“Yenilenebilir enerji kaynakları artıyor”
Türkiye’nin yenilenebilir enerji kaynakları açısından oldukça zengin bir coğrafyada yer aldığını ve bu potansiyelin daha etkin olarak kullanılması için son yıllarda önemli bir mesafe katedildiğini belirten Serhat Çeçen, artan kurulu gücün yanı sıra artan kaynak çeşitliliğinden de bahsetmenin mümkün hale geldiğini kaydetti. Bundan 10 yıl önce, Türkiye’nin yenilenebilir enerji kurulu gücü toplam 13 bin MW, HES’ler harici ise sadece 123 MW seviyesinde iken; bugün itibarıyla toplam 35 bin MW, HES’ler harici de 8 bin MW seviyesine ulaşıldığını ifade eden Çeçen, şunları söyledi:

“Bu olumlu gelişmelere rağmen, ülkemizin yenilenebilir enerji potansiyelinin tam anlamıyla kullanılması ve 2023 yılı hedeflerine ulaşılması için halen atılması gereken adımlar var. Bunun için de “doğru yatırım modeli” ile ilerlemek gerekiyor. Bundan kastım çevreyle uyumlu ve finanse edilebilir bir model. YEKA’nın bu açıdan iyi bir örnek olabileceğini düşünüyorum. Yabancı yatırımcılara erişimi mümkün kılan ve finanse edilebilir bir yapı tasarlanırsa, büyük ölçekli yenilenebilir enerji projeleri bu model ile hayata geçirilebilir. IC İÇTAŞ Enerji olarak, güneş ve rüzgar YEKA’larını ile gelişmeleri yakından takip ediyoruz.”

“Yerli kömür kritik öneme sahip”
Türkiye’nin, taşkömürü tüketiminin sadece yüzde 4’ünü, doğal gaz tüketiminin de sadece yüzde 1’ini yerli kaynaklar ile karşıladığını belirten Çeçen, “Bu ülkemizin bir gerçeği, bunu kabul etmek lazım. Dolayısıyla, ülkemizin yerli kömür (“linyit”) rezervlerinin etkin olarak kullanılması kritik bir önem taşıyor” diye konuştu. Yeni kömür sahalarının yatırıma açılmaya başlanmasının son derece olumlu bir gelişme olduğunu kaydeden Çeçen, şunları söyledi:

“Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Sn. Berat Albayrak’ın yerli kaynakların daha etkin kullanımına yönelik politikaları kapsamında yatırımcıları yönlendirmek için önemli uygulamalar hayata geçiriliyor. Yerli kömür santralleri için getirilen alım garantisini bunlar içerisinde ilk sıraya koyuyorum.

Yerli kömür kaynaklarının etkin kullanımı ve enerji arzının sürekliliği için yeni sahaların yatırıma açılması kadar, mevcut sahaların daha verimli kullanılması da önem taşıyor. Bunun için sektörün alım garantilerinin miktarının artırılması ve fiyatın da finansal sürdürülebilirliği temin edecek şekilde her yıl gözden geçirilmesi yönünde güçlü bir beklentisi var. Bunun yanı sıra, mevcut sahalardaki kömürün daha verimli olarak kullanılması için yapılacak yatırımların proje bazlı teşvik sisteminden yararlandırılması da önem taşıyor.”

“Yeniköy-Kemerköy toplam elektrik üretimin yüzde 2.7’sini karşıladı”

Yeniköy ve Kemerköy Termik Santrallerini ve bu santralleri besleyen açık işletme kömür sahalarını 2014 yılı sonu itibarıyla 2,67 milyar dolarlık bir bedel ile Limak ile birlikte devraldıklarını hatırlatan Serhat Çeçen, “Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en büyük enerji yatırımlarından birini tamamlamış olduk” diye konuştu.

Yeniköy – Kemerköy Termik Santrallerinde yaklaşık 5.000 kişilik istihdam sağlandığını, ayrıca 240 milyon Euro’luk bir rehabilitasyon yatırımının da yakında başlayacağını ifade eden Çeçen, Yeniköy-Kemerköy yatırımlarına ilişkin şunları söyledi:

“Yeniköy ve Kemerköy Termik Santrallerinin toplam kurulu gücü 1.050 MW; bu da ülkemizin yerli kömüre dayalı kurulu gücünün yüzde 10.6’sına, toplam kurulu gücünün de yüzde 1.3’üne tekabül ediyor. Bu oranların, yüksek olmalarına rağmen, Yeniköy ve Kemerköy Termik Santrallerinin ülkemiz açısından önemini anlatmak için yetersiz kaldıklarına inanıyorum. Dolayısıyla, üretim rakamları üzerinden bir değerlendirme yapmak daha anlamlı olacaktır.

Santralleri 2014 yılı sonu itibarıyla devraldık; özelleştirme sonrası ilk işletme dönemi olan 2015 yılını 7 milyar kWh’nın üzerinde bir üretim ile kapattık. Bu da özelleştirme öncesi 4 yıllık ortalamaya göre yaklaşık yüzde 26’lık bir artış anlamına geliyor. 2016 yılında santrallerin performansını daha da yukarıya taşıyarak, ülkemizin toplam elektrik üretimin yüzde 2.7’sini karşıladık. Bir başka ifadeyle, Yeniköy ve Kemerköy Termik Santrallerinin toplam üretimdeki payları, toplam kurulu güçteki paylarının iki katının üzerine çıkıyor. Santrallerdeki major rehabilitasyon yatırımları ile emreamadelik oranlarının ve buna bağlı olarak üretim rakamlarının daha da yukarı çıkacağını söyleyebilirim. Bunlara ilaveten çevre ile uyum ve işçi sağlığı ve iş güvenliği anlamında önemli adımlar attık.”

“TREDAŞ operasyon merkezi Türkiye’de bir ilk”

Trakya Elektrik Dağıtım A.Ş. (TREDAŞ) hakkında da bilgi veren Serhat Çeçen, şunları söyledi:

“TREDAŞ olarak 2012 yılı Ocak ayı itibariyle faaliyetimize başladık. Edirne Kırklareli, Tekirdağ illerini kapsayan bölgemizde 2 milyondan fazla kişiye, 20 bin kilometrekare alanda 300 bin direk, 20 bin kilometre hat, 10 bini aşkın trafo ile hizmet sağlıyoruz. Teknoloji altyapısını kullanarak, verimli, kaliteli ve doğru bir şekilde yönetilmesi için yoğun şekilde çalışıyoruz. Doğrudan ve dolaylı olarak 2.000 kişiye istihdam sağlıyoruz.

Trakya, müşteri bazında en çok elektrik tüketiminin yapıldığı bölgedir. Büyük sanayi kuruluşları olması nedeniyle enerji tüketimi yüksek çıkmaktadır. Bu da bize ayrı bir sorumluluk yüklüyor. Türkiye ekonomisinin can damarlarından olan Trakya bölgesindeki sanayi kuruluşlarına kesintisiz enerji vermek için yatırımlarımızı artırıyoruz. Buradaki ana amacımız vatandaşların memnuniyeti ve iyi hizmet alabilmeleri.

Buradan hareketle kesintisiz elektrik hizmeti sunabilmek ve arızalara anında müdahale edebilmek için 2016 yılında Sn. Bakanımızın da katılımıyla Operasyon Merkezi’ni faaliyete aldık. 7 gün 24 saat ve 3 vardiyalı olmak üzere 22 operatör ve 4 mühendis görev alıyor. Gerçek zamanlı izleme, arızaya anında müdahale, saha ekip yönetimi, uzaktan kontrol fonksiyonlarını kullanarak müşteri memnuniyeti doğrultusunda enerji kesinti sürelerinin minimize edilmesi amacıyla çalışılıyor.

Bu anlamda çok olumlu geri dönüşler almaya başladık. Bu çalışmaların sonuçlarını önümüzdeki dönemde daha net göreceğiz. Bu sistem zaman içerisinde kamu kurumları (EPDK) ile de entegre hale gelerek, vatandaş memnuniyetinin daha yakından takibi de sağlanacaktır.”

Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği - ELDER Genel Sekreteri Uğur Yüksel, TRT Haber’de Uzman Gözüyle Enerji Programı’nda Gülçin Üstün Can’ın konuğu oldu. Can’ın sorularını yanıtlayan Yüksel, elektrik faturası, dağıtım bedeli, elektrik kesintileri ve kesintiye karşı alınan önlemler, kayıp-kaçak, tüketici memnuniyeti ve bilgilendirme konularında açıklamalarda bulundu. Yüksel, Twitter aracılığıyla soru soran izleyenleri de yanıtladı.Açıklamalarında önemli mesajlar veren Yüksel, ilk 2 ayı içerisinde kaçak elektrik kullanım oranının en yüksek olduğu bölgede 12 bin kişiye, 21 bölgede ise toplam 40 binden fazla kişiye kaçak tahakkuku yapıldığını bildirdi.
ELDER Genel Sekreteri Uğur Yüksel’in açıklamalarını videomuzdan izleyebilirsiniz.

Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (ELDER), standardını ve yeterliliğini hazırladığı mesleklerde Mesleki Yeterlilik Belgesi verme yetkisine sahip oldu.

Yaklaşık 100 bin kişiye doğrudan ve dolaylı olarak istihdam sağlayan, tehlikeli ve çok tehlikeli meslekler grubunda yer alan elektrik dağıtım sektöründe nitelikli ve belgeli işgücünün artması için önemli bir adım atıldı. Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) Yönetim Kurulu 18 Ocak 2017 tarihli ve 2017/07 sayılı kararı ile ELDER’in sınav ve belgelendirme yapmak üzere yetkilendirilmesine karar verdi. Bu doğrultuda yapılan çalışmalar neticesinde ELDER ve MYK arasında 28 Şubat 2017 tarihinde yetkilendirme sözleşmesi imzalandı ve ELDER Yetkilendirilmiş Belgelendirme Kuruluşu oldu.

Söz konusu mesleklerde, MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi almak isteyen kişiler, başvurusunu ELDER’e yapacak. Başvuru, sınav ve belgelendirme işlemleri, MYK mevzuatı ve ilgili ulusal yeterliliklere uygun olarak ELDER tarafından yürütülecek.

ELDER’in sınav ve belgelendirme yapmak üzere yetkilendirildiği yeterlilikler şöyle sıralandı:

15UY0211-4 - Elektrik Dağıtım Şebekesi İşletme Bakım Görevlisi (Seviye 4) (Rev.No:00)
15UY0214-5 - Elektrik Dağıtımı Scada Operatörü (Seviye 5) (Rev.No:00)
15UY0212-3 - Endeks Okuma Görevlisi (Seviye 3) (Rev.No:00)
15UY0213-4 - Röle Görevlisi (Seviye 4) (Rev.No:00)

Kaynak: Mesleki Yeterlilik Kurumu

Dünyanın en büyük ham petrol ihracatçısı olan Suudi Arabistan, gerçekleştireceği ilk yenilenebilir enerji ihalesine katılım için yatırımcılara çağrıda bulundu. Rüzgar ve güneş enerjisi kullanımının temelini atan ülke, böylece yurtiçinde kullanılan petrol miktarını azaltmayı ve temiz enerji ile ekonomik kalkınmayı teşvik etmeyi hedefliyor.

Suudi Arabistan, yenilenebilir enerjiye ilişkin master programını hazırladı. Burada yer alan projeler için ise ihalelerin duyurusu yapılmaya başlandı. Suudi Arabistan Enerji Bakanı Khalid Al-Falih, "Planımız, 2023'e kadar 10 GW yenilenebilir enerji kapasitesi daha oluşturmak. Bunun için 30 - 50 milyar dolar arasında yatırım olacağını öngörüyoruz." ifadesinde bulunmuştu.

Temiz enerji ile ekonomik kalkınma hedefleniyor

Ülke, ihaleye katılım için yatırımcılara çağrıda bulundu. Buna göre, ihaleye katılmak isteyenler, 20 Mart tarihine kadar başvuruda bulunabilecek ve katılımı onaylananlar 10 Nisan tarihinde açıklanacak. Bu kişiler projeler için tekliflerini 17 Nisan’dan Temmuz ayının sonuna kadar sunabilecek. Suudi Arabistan bugün dünyanın en büyük ham petrol ihracatçısı konumunda. Yenilenebilir enerji kapasitesini geliştirmeyi hedefleyen ülke, böylece yurtiçinde kullanılan petrol miktarını azaltmayı ve temiz enerji ile ekonomik kalkınmayı teşvik etmeyi amaçlıyor.

Kaynak: BNEF

Kömür üretimi ve enerji sektöründe faaliyet gösteren yerli ve yabancı firmalar ile kamu kuruluşlarının temsilcilerinin bir araya geleceği Uluslararası Temiz Kömür Zirvesi, 22-23 Mart'ta İstanbul'da gerçekleştirilecek.

Kömür Üreticileri Derneği tarafından bu yıl ilk kez düzenlenen Uluslararası Temiz Kömür Zirvesi, 22-23 Mart 2017 tarihlerinde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı desteği ile İstanbul'da gerçekleştirilecek.

Açılışını Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Sayın Dr. Berat Albayrak’ın yapacağı Uluslararası Temiz Kömür Zirvesi, başta kamu otoritesi, kömür üretici ve enerji firmaları sahipleri olmak üzere sektöre kaynak sağlayan ve hizmet sunan pek çok firmayı bir araya getirecek.

İki gün boyunca kömür endüstrisinin her boyutuyla ele alınacağı Uluslararası Temiz Kömür Zirvesi, üretici ve tedarikçi firmalara birebir görüşmeler ve iş birlikleri için önemli bir fırsat sunacak. Zirveye yerli firmaların yanı sıra Kanada, Çin, Hindistan, Malezya, Çek Cumhuriyeti ve Polonya’dan da sektör temsilcileri ve firma sahipleri katılacak.

"Yerli Temizdir" sloganıyla ilk kez gerçekleştirilecek Uluslararası Temiz Kömür Zirvesi’ne ev sahipliği yapacak Kömür Üreticileri Derneği Başkanı Muzaffer Polat “Yerli kömür üretimi, enerjide dışa bağımlılığın ve cari açığın azaltılmasında üsleneceği rol, yaratacağı ekonomik katma değer ve istihdam ile büyük önem teşkil ediyor. Ülkemiz kömür madenciliğinin gelişmesine öncülük etmek misyonunu üstlenen Kömür Üreticileri Derneği olarak bu yıl ilk kez düzenlediğimiz Uluslararası Temiz Kömür Zirvesi, inanıyoruz ki sektör için önemli bir açılım yaratacak ve gelecek yıllarda da uluslararası boyutta etkili bir platform olacak.

Yerli ve yabancı yaklaşık 1000 sektör temsilcisini ağırlayacağımız, kömür madenciliği ve santral teknolojilerindeki son gelişmeleri değerlendireceğimiz zirvede kömür üretimindeki çevreci yaklaşımlar ve teknolojiler alanının uzmanları tarafından detaylı olarak ele alınacak” dedi.

Zirvenin aynı zamanda üretici ve tedarikçi firmaların iş birlikleri yapmasına aracılık edeceğini belirten Başkan Muzaffer Polat, “Derneğimiz üye şirketlerinin karar verici temsilcileri, kömür madenciliği ve termik santrallere ürün ve/veya hizmet sunmak isteyen tedarikçiler ile iki gün boyunca yüz yüze görüşmelerde bir araya gelecek. Bu sektör açısından bir ilk” dedi.

Uluslararası Temiz Kömür Zirvesi, 22-23 Mart 2017 tarihlerinde İstanbul Pullman Kongre Merkezi’nde gerçekleştirilecek. Uluslararası Temiz Kömür Zirvesi ile ilgili detaylı bilgiye www.cleancoalsummit.org/ adresinden ulaşılabilir.

Haftanın Makalesi
Elektrik Dağıtım Şirketlerinin Düzenlenmesinde Kıyaslama Yöntemleri
Yazarlar: Karel Janda ve Stepan Krskaa

Bu makale, Çek Cumhuriyeti elektrik piyasasına odaklanmış olan elektrik dağıtım şirketlerinin regüle edilmesini incelemektedir. Makalede, ikisi Çek operatörü olmak üzere 15 bölgesel dağıtım şirketinin verilerine dayanarak uluslararası bir karşılaştırmalı değerlendirme sunulmaktadır. Çalışmada elde edilen bulgular, Çek’te faaliyet gösteren elektrik dağıtım şirketlerinin her birinin maliyet etkinliğinin farklı olduğunu ortaya koymaktadır. Bu da, bireysel verimlilik faktörlerinin regülasyon sürecinde yer almasının uygunluğuna işaret etmektedir.
(Tercüme hataları olabileceğinden anlam ve içerik tereddütlerinde orijinal dokümana başvurulmalıdır.)

Makalenin tamamına buradan ulaşabilirsiniz.

Dünyanın Elektrik Gündemi

AMR(Automatic meter reading), şirketlerin müşterilerin tüketimini tek yönlü olarak okumasını sağlıyor, AMI (Advanced metering infrastructure) ise çift yönlü etkileşim sağlıyor. ABD’de çift yönlü sayaç sayısı 2015’te 6.3 milyon artarak 64.9 milyon olurken, tek yönlü AMR saraç rakamı 49.1 de kaldı.
Microgridler daha düşük maliyetler ile daha dayanıklı bir altyapı sağlayabilir. Farklı iş modelleri “üçüncü taraf”, entegre ve hibrit model. Hibrit de, bir taraf microgridi (dağıtım şirketi, son kullanıcı, üçüncü taraf) yapar ve finanse eder diğeri de işletir. Microgrid pazarının %38’i bu hibrit model.
İngiltere’de “Reforming Electricity Market” raporunda arz güvenliği ve enerji fiyatları sorun olarak belirtilirken, “nötr ve tamamen rekabetçi tedarik” gibi başlıklar var. “post truth” kelimesi çok kullanılmış. Lord Hollick de “15 yıldır dekarbonizasyon gündemine odaklandık ve tüketiciler 2003’e göre %58 daha fazla ödüyorlar”
Vestas, dünya rüzgâr türbini üreticileri arasındaki liderliğini ilan etti. 2016’da 8.7 GW Vestas türbini kuruldu. Dünyadaki tüm kara türbinlerinin %16sı. GE 6.5 GW ile ikinci, geçen seneden 0.6 GW daha yüksek, Xinjiang goldwind 6.4 GW ile 3.sıraya düştü.
Almanya’da elektrik fiyatları 2008 pikten bu yana %66 düştü. 2012’den beri %40 düştü. RWE üstüste ikinci sene olarak sıradan hisselere temettü ödeyemeyecek. 4.3 milyar euro zarar yazdı. Ülkenin en büyük elektrik üreticileri son 3 yılda 30 milyar euro varlık değeri düştüler.